شیستوزومیازیس یا بیلهارزیازیس از مهمترین بیماریهاى انگلى است. در انسان این بیمارى معمولا در اثر ۳ گونه شیستوزوما بنامهاى ش. هماتوبیوم، ش. مانسونى و ش. ژاپونیکم ایجاد مى شود.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، زیستگاه کرم بالغ آنها بترتیب در عروق شبکه لگنی، عروق مزانتر تحتانى و عروق مزانتر فوقانى است و در آنجا جفتگیرى وتخمگذارى مى کنند. اندازه آنها حدود یک سانتى متر است. کرمهاى ماده در هر روز بر حسب گونه از ۳۰ تا ۳۰۰۰ تخم در داخل رگها مى گذارند که براى خروج از بدن انسان از طریق مدفوع ، ادرار و یا خلط اجبارا بعد از گذشتن از دبواره رگها وارد بافتها مى شوند و بسیارى از این تخمها بدلیل دخالت سیتم ایمنى در بافتها محبوس مى شوند.
علایم بیمارى هم عمدتا بخاطر تخمهاى انگل است و شامل سوء تغذیه، نارسایى کلیه، سرطان مثاته و … است. اگرچه این کرمها Dioecious بوده یعنى داراى دو جنس نر و ماده جدا از هم هستند اما بیشتر اوقات به شکل جالبى کرم ماده در شیارى که در اثر جمع شدن بدن کرم نردر حول محور طولى خود پدید مى آورد، زندگى مى کند ( شکل).
عمرهر یک از این کرمها در بدن انسان آلوده حدود ۱۰ سال است اما گاهى تا ۳۵ سال نیز مى رسد. انواع شیستوزومیازیس جمعا هر ساله ۱۵۰ میلیون نفر را در جهان آلوده مى کنند و موجب مرگ ۱-۵/۰ میلون نفر مى شوند و بدین ترتیب در میان بیماریهاى انگلی، بعد از مالاریا بیشترین مرگ و میر را دارد.
قدمت این بیمارى به هزاران سال مى رسد و حتى تخم هاى کرم را در بدن مومیایى هاى مصر یافته اند.
شیستوزوماها به علت شکل باریک و کشیده خود و جدا بودن ۲ جنس نر و ماده از یکدیگر با سایر ترماتودها تفاوت دارند.کرم نر ،بزرگتر ،خاکستری رنگ و دارای انتهای قدامی استوانه ای است و بدن سنگین آن دارای چین هایی است که تشکیل یک کانال ژنیکوفور طویل و شکمی را می دهد که کرم ماده تیره تر و باریک تر در طی جفت گیری در آن جای می گیرد.
پوشش خارجی کرم بسته به گونه ،صاف یا دارای برجستگی است.روده به ۲ سکوم تقسیم می شود که در انتهای خلفی کرم به هم پیوسته و تشکیل لوله منفرد کوری را می دهد.
تعداد بیضه ها در جنس نر و طول رحم و تعداد تخم ها ، مشخصه گونه های مختلف هستند.سیستم دفعی مرکب از سلول های شعله ای ،لوله های جمع آوری کننده و ۲ لوله طویل است که به مثانه کوچکی با یک سوراخ دفعی انتهایی ختم می شوند.
چرخه زندگی
بسته به گونه کرم روزانه از ۳۰۰ تا ۳۵۰۰ عدد تخم وارد سیاهرگ ها می شود.بعضی تخم ها توسط جریان سیاهرگی به مرکز کبد فرستاده می شوند ولی بسیاری از آن ها توسط انقباض سیاهرگ ها در محل باقی مانده و در نتیجه آنتی ژن ها و آنزیم های تراوش شده از میراسیدیم داخل تخم واکنش التهابی موضعی آغاز می شود.
مولکول های چسبنده ای که توسط سلول های التهابی ایجاد می شوندو به تازگی شناخته شده اند نیز ممکن است در روند فوق شرکت داشته باشند.تداوم این واکنش منجر به پارگی دیواره سیاهرگ ها و حرکت تخم ها به سوی بافت های اطراف عروقی روده و مثانه و سرانجام ورود آنها به داخل مجاری این اعضا می شوند که در این صورت تخم ها با مدفوع یا ادرار دفع می شوند.تخم پس از تماس با آب تازه باز شده و میراسیدیم خارج شده تا زمان یافتن مناسب ، در آب شنا می کند.
میراسیدیم به منظور ادامه چرخه حیات خود باید در مدتی قریب به ۱۰ ساعت وارد بدن حلزون شود.در بدن حلزون پس از ایجاد ۲ نسل از رشد و تکثیر اسپوروسیست ،که روند پیچیده ای دارد سرکر های با دم ۲ شاخه از حلزون خارج می شوند.
سرکر انگل پس از ۲۴ تا ۳۶ ساعت ،عفونت زایی خود را برای میزبان مهره دار از دست می دهد.تکثیر انگل در حلزون میزبان واسط ،شانس بقای آن را افزایش می دهد.یک میراسیدیم می تواند هزاران سرکر ایجاد کند.
پوست انسان در طی استحمام ،شنا ،کار و یا شستشوی لباس در تماس با سرکر های با شنای آزاد قرار می گیرد.در این صورت سرکر به پوست چسبیده و با خشک شدن آب سطح پوست به داخل بستر عروق محیطی نقب زده و همزمان با ورود به داخل پوست ،دم خود را از دست می دهد.
در صورت خورده شدن سرکر با آب ،سرکر وارد غشای مخاطی دهان و گلو می شود .انگل که در این حالت شیستوزومولا نامیده می شود،در طی چند ساعت در غشای خود دچار تغییرات ریخت شناسی و بیوشیمیایی شده و به زودی خود را با آنتی ژنها ی میزبان پوشانده و به این ترتیب از حملات ایمنی میزبان فرار می کند.
شیستوزومولا از طریق خون آوران به قلب راست و ریه ها حمل می گردد و سپس با عبور از مویرگ های ریوی به داخل گردش عمومی خون و سرانجام به عروق کبدی می رود.در بخش داخل کبدی سیستم پورت،ترماتود های خونی تغذیه کرده و به سرعت رشد می کنند.
قریب به ۳ هفته پس از تماس پوست با سرکر ، کرم های در حال بلوغ از جریان خون پورت به داخل سیاهرگ های مزانتر ، مثانه و لگن مهاجرت می کنند.
دوره نهفته برای شیستوزوما مانسونی ،۸-۷ هفته ،شیستوزوما هماتوبیوم ۱۲-۱۰ هفته و برای شیستوزوما ژاپونیکوم ۶-۵ هفته است.کرم های بالغ ممکن است تا ۳ سال در بدن انسان زندگی کنند ولی متوسط دوره زندگی آن ها احتمالا ۱۰-۳ سال است.
پژوهشگران علوم پزشکی می گویند نتایج تحقیقات نشان داده است که تلفن همراه انسان را به انواع بیماری مبتلا می کند . آنان عنوان کرده اند که گوشی تلفن از طریق دو منبع عمده دست و دهان آماج حمله میکروبها قرار دارد.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، تلفن همراه می تواند خطرناک ترین وسیله انتقال و ابتلا به انواع بیماری ها باشد برای اینکه موبایل مکان مناسبی برای رشد باکتری هاست. سرفه کردن، خوردن غذا هنگام استفاده از تلفن همراه، چربی گوش و صورت و… همه از عواملی است که باعث آلودگی تلفن همراه می‌شود.
همچنین ثابت شده است که تحقیقات نشان داده است گوشی تلفن همراه ۲۰ درصد از پرسنل بیمارستانی، آلوده به چند نوع باکتری مضر و خطرناک است.
پزشکان هشدار می دهند قرار گرفتن تلفن همراه در نزدیکی گوش، بینی و دهان از سویی و وجود باکتری های گرما دوست روی این تلفن ها از سوی دیگر، به آن معناست که افراد خود را در معرض میکروب و باکتری هایی قرار می دهند که برای سلامت آنها مضر است.
آزمایش ها نشان می دهد تلفن های همراه مانند دستگیره در حمام و پول ، به طور معمول حامل میکروب های زیادی هستند و می توانند بیماری های رایجی مانند آنفلوانزا، اسهال و عفونت چشمی را ایجاد کنند.
این مطالعه به رعایت نکردن بهداشت مناسب و نشستن مطلوب دست های کاربران تلفن های همراه نیز اشاره دارد. میکروب و آلودگی هایی که روی تلفن همراه وجود دارند ، روی دیگر وسایل مورد استفاده روزمره همچون رایانه ها، کلیدها، خودکار و تلفن های ثابت نیز مشاهده می شوند.
با این حال خطر این میکروب ها روی تلفن های همراه برای کاربران بیشتر است چرا که مردم به طور دائم با این تلفن ها هستند و آن ها را با خود به همه جا می برند.
تلفن های همراه دارای میزان بسیار زیادی کلیفرم – باکتری آلاینده مدفوع هستند.
از هر هشت تلفن همراه بررسی شده، بین ۲ هزار و ۷۰۰ تا چهار هزار و ۲۰۰ واحد باکتری کلیفرم داشتند. محدودیت این باکتری در آب آشامیدنی کمتر از یک واحد در ۱۰۰ میلی لیتر آب است.
“میشاییل اشمیت” ـ استاد میکروبیولوژی و ایمنی شناسی در دانشگاه کارولینای جنوبی گفت: روزانه بدون اینکه خودمان متوجه شویم میزان زیادی از این موجودات ریز و خطرناک را می خوریم.
پوسیدگی دندان بیماری عفونی قابل انتقالی است که با فعالیت میکروب ها در سطح دندان آغاز می شود و در ساختمان آن پیشرفت می کند. برای ایجاد پوسیدگی، مواد قندی هم باید در دسترس میکروب ها باشند تا عامل خراب کننده ساختمان معدنی، یعنی اسید تولید گردد.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، در واقع پوسیدگی دندان تخریب بافت های سخت دندان است. وقتی یک بیماری در اثر فعالیت میکروب ها ایجاد شود آن را بیماری عفونی می نامند. و اگر بیماری بتواند از محلی به محل دیگر منتقل شود آنرا بیماری قابل انتقال می گویند.
با تعریفی که از پوسیدگی دندان شد، می فهمیم که پوسیدگی می تواند از یک دندان یه سایر دندانها سرایت کند.
به این ترتیب عوامل ایجاد کننده پوسیدگی دندان را می توان به شرح زیر اعلام کرد :
۱- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و عدم استفاده از مسواک و نخ مناسب که این امر منجر به تشکیل لایه میکروبی روی دندان ها می شود ۲ الی ۵ دقیقه بعد از خوردن غذا اسیدهای مخرب ناشی از فعالیت میکروبها موجود در لایه میکروبی تولید شده و به مدت ۲۰ دقیقه الی یک ساعت در دهان باقی می ماند اسید تولید شده مینای دندان را تخریب می کند و منجر به شروع پوسیدگی می شود.
۲- مصرف نامناسب و زیاد مواد قندی و استفاده از مواد قندی چسبنده مانند شکلاتها ، تافی ها ، آدامسها و … به دلیل اینکه مدت زمان بیشتری در دهان می مانند می توانند باعث بروز پوسیدگی دندان شوند
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان منجر به بروز پوسیدگی و خرابی در دندانها شده و باعث از دست دادن دندانها می شود برای پیشگیری از پوسیدگی دندان رعایت نکات بهداشتی زیر ضروری است
۱٫ بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید
۲٫ حداقل روزی یکبار از نخ دندان استفاده کنید.
۳٫ در صورت استفاده از مواد قندی سعی کنید این مواد را همراه با وعده های اصلی غذایی مصرف کنید
۴٫ مصرف شیر و لبنیات و مواد غذایی حاوی فلوراید مانند ماهی
۵٫ استفاده از میوه و سبزیجات تازه در بین وعده های غذایی مانند هویج ،کاهو و سیب
۶٫ استفاده از دهان شویه سدیم فلوراید یا ژل یا خمیر دندان حاوی فلوراید
۷٫ اگر چیزی روی سطح دندان را پوشانده است آن را پاک کنید. اگر مشکلی در دندان یا دهان خود ملاحظه کرده اید به دندانپزشک مراجعه کنید.
۸٫ اگر در دهان خود زخم، قرمزی، خونریزی از لثه، یا پایین کشیده شدن و یا دور شدن لثه از دندان، یا زخم عفونی و زخم ناشی از دندان مصنوعی ملاحظه کردهاید به دندانپزشک مراجعه کنید.
۹٫ دهان و دندان خود را تمیز نگه دارید و هر شش ماه یک بار به دندانپزشکی مراجعه کنید.
۱۰٫ سیگار نکشید چون سیگار برای سلامت دهان و دندان بسیار مضر است .
۱۱٫ در صورتی که فرصت مسواک زدن بلافاصله پس صرف غذا ندارید حتما دهان خود را با آب بشورید این کار باعث رقیق شدن اسید های تشکیل شده در دهان می شود.
برای پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی و آنفلوآنزا بهتر است سطح ایمنی بدن بالا برود که به این منظور نحوه تهیه و مصرف مواد غذایی و انتخاب برخی از آنها می تواند موثر واقع شود.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، اگر در چند جمله بخواهیم بهترین راه های پیشگیری از سرماخوردگی را بگویم جملات زیر می شود :
- شستن مرتب دست ها
-اجتناب از دست زدن به چشم، بینی و دهان
- پرهیز از تماس نزدیک با افراد بیمار
- انتخاب سبک سالم برای زندگی نظیر مصرف مقدار فراوان میوه و سبزی به همراه ورزش منظم
- استفاده از ماسک دهان و بینی در صورت لزوم و استراحت در منزل هنگام بیمار شدن، هفت گامی است که رعایت آنها در پیشگیری از سرماخوردگی بسیار مفید است.
استراحت و استفاده از آب میوه‌های تازه و میوه از جمله راهکارهای بهبودی در صورت ابتلا به سرماخوردگی و آنفولانزا ساده می باشد و افراد از مصرف خودسرانه دارو به ویژه آنتی بیوتیک پرهیز کنند.
همچنین به خاطر داشته باشیم:
- محیط مرطوب وگرم باعث تسریع بهبود می شوند. کسانی که به سختی دچار سرماخوردگی می شوند ،علاوه براستراحت می توانند با استفاده ازداروهای بازکننده گرفتگی بینی مانند پزودوفردرین وفنیل فرین به طور موقت بینی راباز کنند، اما اغلب مجددا بینی دچار گرفتگی می شود .
- درصورت ابتلا، استراحت کردن ، نوشیدن مایعات فراوان بویژه شکل گرم آن مانند چای ویاغذاهای گرم مثل سوپ باعث بهبود سریع سرماخوردگی است .
- کنترل درجه حرارت بدن درهرچند ساعت بویژه دراوایل سرماخوردگی ضروری است .زیرا افزایش دمای بدن ازحالت طبیعی ( بالای ۳۷ درجه ) تب محسوب می شود وممکن است باعث بروز اختلالاتی درسیستم بدن بویژه درکودکان موجب بروز تشنج وعواقب جبران ناپذیر بعدی گردد .
پس به هرطریق ممکن مانندخیس کردن حوله درآب خنک ویا محلول آب والکل وتماس آن با نقاطی مثل پیشانی ، پشت یا پای بیمار و شستشوی آن باید دمای بدن وتب را پایین بیاوریم وازهرگونه عملی که باعث افزایش دمای بدن شود مانند استفاده ازپتو ویا نزدیک کردن شخص بیمار به بخاری خودداری گردد
بهترین و طبیعی‌ترین راه مقابله با سرما خوردگی افزایش قدرت ایمنی بدن است. دستان خود را مکررا با آب و صابون و در طول روز حداقل دوبار صورت خود را بشوئید.
- همچنین ناحیه گردن و کمر و پای خود را از سرما محافظت کنید زیرا که سرما بیشتر به این مناطق نفوذ می‌کند.
- نوشیدن مایعات مختلف مانندآب آبمیوه چای وغیره باعث دفع مکرر آنها ودر نتیجه کاهش دمای بدن می شود راتوصیه می کنیم .
- با توجه به اینکه وسایل گرمازای مورد استفاده درمنزل مثل بخاری یاشومینه هوای اتاق راخشک می کنند ، بهتر است برای تامین رطوبت موردنیاز اتاق ازکتری آب برروی بخاری ویا دیگر دستگاه های ایجاد بخار استفاده کنیم .
- تغذیه مناسب به همراه استفاده ازفرآورده های گیاهی مفید ومکمل های غذایی
به یاد داشته باشید که علائم سرماخوردگی آب ریزش وگرفتگی بینی ، گلودرد ،بی تابی والتهاب ازعلائم عمده آن است .
بیشتر اوقات گلودرد به تنهایی و جدای ازسرماخوردگی خود یک علامت جدی است . مثل گلودرد استرپتوککی ( میکروبی ) که احتیاج به تشخیص پزشکی ودرمان با آنتی بیوتیک دارد .
زمانی که عفونت ویروسی است، آنتی بیوتیک ها تاثیری دربهبود سرماخوردگی ندارند لذا برای رهایی هرچه سریع ترعلاوه برمراجعه به دکتر درصورت ابتلاء می توان باتغذیه مناسب و رعایت نکات لازم ویا استفاده ازبرخی گیاهان مفید پیشگیری کرد وباید به درمان هرچه سریع تربیماری کمک کرد .
استفاده از میوه و سبزی‌های حاوی ویتامین آ نقش موثری در پیشگیری از سرماخوردگی و عفونت بدن دارد.
استفاده از میوه و سبزی‌های حاوی ویتامین A از جمله موز، انبه، خرمالو، برگه زردآلو، کاهو و اسفناج موجب افزایش مقاومت بدن در برابر عفونت‌ها و تقویت سیستم مخاطی دستگاه گوارش شده و از بروز سرماخوردگی در این فصل پیشگیری می‌کند.
استفاده از میوه‌ها و سبزی‌های تازه حاوی ویتامین C از جمله انواع مرکبات و شلغم از دیگر روش‌ها برای افزایش سیستم ایمنی بدن می باشد و افراد سعی کنند برای بهره‌مندی از فواید میوه و سبزها آنها را تازه مصرف کنند و از مصرف آب میوه، میوه و سبزی‌های فریز شده خودداری کنند.