آنچه درباره اسهال باید بدانید

مدفوع شل وآبکی که بیش از سه بار در روز دفع شود، مشکل رایجی است که معمولا یک یا دو روز طول می کشد و اکثرا بخودی خود بدون هیچ درمان خاصی از بین می رود. اسهال می تواند علامت بیماریهای دیگری نیز باشد .

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، اسهال می تواند باعث کمبود آب بدن شود به این معنی که مایع کافی برای عملکرد درست بدن در اختیار نباشد. کمبود آب مخصوصا در بچه ها و سالمندان بسیار خطرناک است. پس باید به سرعت درمان شود تا از مشکلات جدی بعدی پیشگیری گردد.

علل اسهال چیست ؟

اسهال می تواند بدلیل مشکلات موقتی مثل عفونت ها و یا یک مشکل حاد مثل بیماری روده باشد.موارد زیر از علل متداول اسهال هستند:

عفونتها : باکتریهای آلوده کننده آب و غذا ، انگلها و ویروسها می توانند باعث اسهال شوند .

عدم تحمل مواد غذایی: تعدادی از مردم قادر نیستند بعضی ترکیبات غذایی را هضم کنند مثل لاکتوز (قند موجود درشیر )

عکس العمل به داروها : مثل آنتی بیوتیکها و داروهای فشارخون
بیماریهای روده : مثل بیماری التهابی روده و بیماری سلیاک
بی نظمی در عملکرد روده : مثل سندرم روده تحریک پذیر

تعدادی از مردم بعد از جراحی معده یا برداشتن کیسه صفرا مستعد اسهال می شوند. تغییر در حرکات سریع غذا از سیستم گوارش ، بعد از جراحی معده یا افزایش میزان صفرا در روده بزرگ که بعد از عمل کیسه صفرا می تواند اتفاق بیفتد، از دلایل آن می باشد.

در بسیاری از موارد دلایل اسهال قابل شناسایی نیست.

مردمی که به کشورهای دیگر سفر می کنند در خطر اسهالهای مسافرتی هستند که علت آن خوردن غذا یا نوشیدن آبهایی است که بوسیله باکتریها ، ویروسها یا گاهی اوقات انگلها آلوده شده اند.

علائم اسهال چیست؟

اسهال ممکن است با دردشکم ، نفخ ، تهوع یا نیاز فوری به استفاده از توالت همراه باشد. ممکن است تب یا مدفوع خونی نیز دیده شود.

اسهال می تواند مزمن یا حاد باشد. اسهال حاد کمتر از ۴ هفته طول می کشد و معمولا با باکتری ها ، ویروسها یا عفونت های انگلی مرتبط است. اسهال مزمن بیشتر از ۴ هفته طول می کشد و معمولا با اختلالات دستگاه گوارش مثل بیماری التهابی روده (رجوع به جزوه شماره ۳ از همین مجموعه) یا بیماری سلیاک (رجوع به جزوه شماره ۴ از همین مجموعه) مرتبط است.

چه وقت باید با دکتر مشورت کرد؟

اسهال اگرچه زیان آور نیست ولی می تواند خطرناک باشد یا علائم یک بیمار ی جدی باشد.
اگر هریک از موارد زیر وجود داشته باشد ، شما باید با پزشک مراجعه کنید:

۱٫ اسهال شدید که بیشتر از ۳ روز طول کشیده باشد
۲٫ احساس درد شدیدی در ناحیه شکم یا روده
۳٫ درجه حرارت بالای بدن
۴٫ همراه بودن خون با مدفوع یا مدفوع سیاه رنگ

اسهال در کودکان :

اسهال می تواند در نوزادان وکودکان کمتر از ۷ سال خطرناک باشد . زیرا کم آبی دریک کودک ممکن است در طی چند روز منجر به مرگ شود. درمان اصلی اسهال در کودکان ، جبران کم آبی آنهاست.

اگرهریک از علایم زیر را درکودک اسهالی خود مشاهده کردید او را نزد پزشک ببرید:

۱٫ مدفوع محتوی خون یا چرک یا مدفوع سیاه
۲٫ درجه حرارت بالا
۳٫ عدم مشاهده بهبودی بعد از ۲۴ ساعت
۴٫ علائم کم آبی یا خشکی بدن

علائم کم آبی به شرح زیر است :

۱٫تشنگی
۲٫ کاهش ادرار
۳٫ پوست خشک
۴٫ خستگی
۵٫ احساس سبکی سر
۶٫ رنگ تیره ادرار

علائم کم آبی در کودکان:

۱٫ لب و زبان خشک
۲٫ عدم وجود اشک هنگام گریه
۳٫ خیس نشدن کهنه بچه بمدت ۳یا۴ ساعت
۴٫ شکم ، چشم وگونه فرورفته
۵٫ تب شدید
۶٫ بی قراری یا تحریک پذیری

۷٫ وقتی پوست کودک را با دو انگشت می کشید برای برگشتن بحالت عادی مدت طولانی احتیاج باشد.

کم آبی شدید ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان داشته باشد.

اگر فرزند شما کم آبی دارد درنگ نکنید , هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید . اگر کودک آب زیادی از دست داده باشد و سریعا جایگزین نشود اسهال می تواند خطرناک باشد .

پزشک چه آزمایشهایی انجام می دهد؟

تاریخچه پزشکی :پزشک باید عادات غذایی شما و سابقه مصرف داروها را بداند.

آزمایش:

مدفوع: تکنسین آزمایشگاه نمونه مدفوع را آزمایش می کند تا باکتری ، انگل یا علائم دیگر بیماری و یا عفونت را چک کند.

آزمایش خون : می تواند برای رد کردن بیماریهای خاص مفید باشد.

درصورتیکه اسهال بیش از ۲هفته طول بکشد نیاز به اقدامات زیر می باشد:

۱ – سیگموئیدسکوپی:

برای این عمل پزشک از ابزار خاصی برای دیدن داخل کانال مقعد و قسمت پائینی روده بزرگ استفاده می کند .

۲ -کولونوسکوپی:

این عمل شبیه سیگموئیدسکوپی است ولی پزشک تمام روده بزرگ را مشاهده می کند.

راه درمان چیست ؟

در بیشتر مواقع، جایگزین کردن مایعات از دست رفته برای پیشگیری از کم آبی تنها درمان لازم است. گاهی داروهایی که باعث توقف اسهال می شوند ممکن است مفید باشند، ولی برای افرادی که اسهال باکتریال یا انگلی دارند توصیه نمی شود.

پیشگیری از کم آبی :

وقتی که بدن مایعات و الکترولیتهای زیادی را از دست می دهد ، کم آبی اتفاق می افتد. مایعات و الکترولیتهای از دست رفته در طی اسهال باید به سرعت جایگزین شوند. بدن نمی تواند بدون آنها عملکرد صحیحی داشته باشد. کم آبی مخصوصا برای بچه ها خطرناک است و ممکن است جان خود را از دست بدهند.

اگرچه آب در پیشگیری از کم آبی خیلی مهم است ولی حاوی اکترولیتها (نمک و پتاسیم) نیست. برای نگهداری سطح الکترولیتها می توانید آبگوشت یا سوپ (که محتوی سدیم است) و آب میوه ، میوه های نرم یا سبزیجات (که محتوی پتاسیم است) مصرف نمائید.

معمولا پزشکان محلولهای خاص (او.آر.اس) را برای کودکان توصیه می کنند.

نکاتی درمورد غذا:

تا زمانی که اسهال برطرف شود سعی کنید از محصولات لبنی وغذاهای چرب، غذاهای دارای مقدار فیبر زیاد (سبزیجات ، میوه ها وغلات) و یا خیلی شیرین بپرهیزید. این غذاها موجب تشدید اسهال می شوند.

با بهبودی تدریجی می توانید غذاهای نرم و ملایم مثل موز، برنج بی نمک ، سیب زمینی پخته ، نان برشته ، کلوچه خشک , هویج پخته ، مرغ پخته بدون پوست و چربی را به رژیمتان اضافه کنید. برای بچه ها ممکن است رژیمی تحت عنوان BRAT توصیه شودشامل: موز ، سیب، نان برشته .

پیشگیری از اسهال مسافرتی :

اسهال مسافرتی وقتی اتفاق می افتد که غذا یا آب آلوده به باکتری ، ویروس یا انگل مصرف می کنید. شما می توانید موارد زیر را برای جلوگیری از اسهال مسافرتی رعایت نمائید.

• از هر شیر آبی حتی برای مسواک زدن آب ننوشید.

• شیر یا تولیدات روزانه پاستوریزه نشده ننوشید.

• از یخی که از آب لوله کشی درست نشده استفاده نکنید.

• از تمام میوه ها و سبزیجات خام پرهیز کنید ( شامل کاهو و سالاد میوه) مگر اینکه پوستشان را خودتان کنده باشید.

• گوشت خام یا ماهی وگوشت کمیاب را نخورید.

• گوشت یا ماهی و صدفی که گرم نیست نخورید.

• از فروشندگان خیابانی (دست فروشها) غذا نخرید.

اما می توانید با خیال راحت از آب معدنی بسته بندی شده بنوشید و نوشیدنیهای شبیه قهوه وچای استفاده کنید. بستگی به محلی که می روید و مدت زمانی که درآنجا اقامت دارید، پزشک ممکن است قبل از ترک آن محل برای حفاظت در برابر عفونتهای احتمالی ، آنتی بیوتیک تجویز کند.

نکاتی برای یادآوری:

• اسهال مشکل رایجی است که معمولا خودبخود برطرف می شود.

• اسهال ، درصورتیکه شخص دچار کم آبی شود ، خطرناک است.

• علل اسهال: عفونتهای ویروسی ، باکتریایی یا انگلی ، عدم تحمل مواد غذایی ، عکس العمل به دارو ، بیماریهای روده ای و بی نظمی عملکرد روده

• درمان : جایگزین کردن مایعات و الکترولیتهای از دست رفته است که بستگی به علت مشکل دارد. شخص ممکن است برای توقف اسهال به دارو نیاز داشته باشد . بچه ها ممکن است به محلولهای خوراکی برای جایگزین کردن مایعات و الکترولیتهای از دست رفته نیاز داشته باشند.

• اگر شخص دارای اسهال ، دچارسفتی شکم باشد یا تب بالا، خون در مدفوع ، علامتهایی از کم آبی یا اسهال برای بیشتر از ۳ روز داشته باشد باید به پزشک مراجعه کند.

این مجموعه با همکاری دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهدشایت درمانی گلستان خانمها : سمیه جهانشاهی ، سوده رستم زاده ، نوشین یگانه و به همت مرکز تحقیقات گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی گلستان تهیه شده است.

کنترل عفونت های بیمارستانی

۷۲ ساعت بعد از پذیرش بیمار در بیمارستان ایجاد شود ,در زمان پذیرش ,فرد نباید علائم آشکار عفونت مربوطه را داشته باشد و بیماری در دوره نهفتگی خودنباشد .

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، معیارهای مرتبط با تعریف عفونت اختصاصی با لحاظ نمودن کد خاص جهت تعریف عفونت بیمارستانی وجود دارد که در بیمارستانها موجود است .ک

طبق تعریف نظام کشوری مراقبت عفونت های بیمارستانی در ایران (NNIS) چهار نوع از عفونت های بیمارستانی بایستی گزارش داده شود که شامل :

- عفونت ادراری
– عفونت محل جراحی
– پنومونی
– عفونت خونی می باشند.

جزوات کامل این دستورالعمل در بخش های بیمارستان موجود می باشد .

اقدامات لازم در مورد پیشگیری ثانویه از بروز HIV

در کارکنان بهداشتی درمانی

الف ) آسیبهای پر خطر از نظر HIV

1. آسیب با سوزن کلفت و توخالی

۲٫ آسیب های عمیق

۳٫ آسیب با وسایل دارای خون واضح

۴٫ آسیب با سوزن هایی که از داخل رگ بیمار خارج شده اند .

۵٫ فرد منشاء در مراحل اولیه HIV یا در مراحل پیشرفته بیماری و ایدز باشد .

ب ) آسیبهای کم خطر از نظر HIV

1. آسیب با سوزن نازک و توپر مثل سوزن بخیه

۲٫ تماسهای سطحی و زیر پوستی

۳٫ تماس با مایعات غیر خونی بدن

۴٫ تماس سطح وسیعی از پوست سالم با

خون یا مایعات خونی – یا تماس سطح کوچکی از پوست سالم به مدت بیش از چند دقیقه

ج ) آسیب های بی خطر

۱٫ تماس با مایعات غیرخونی و بالقوه غیر عفونی مثل : ادرار و اشک

۲٫ تماس سطح کوچکی از پوست سالم یا تماس کوتاه مدت

۳٫ اقدامات اولیه پس از تماس :

۱٫ شستشوی محل آسیب دیده با آب و صابون به مدت حداقل ۵-۳ دقیقه ( نیازی به کاربرد مواد ضدعفونی کننده مثل الکل یا بتادین نیست(

۲٫ شستشوی مخاط چشم یا دهان با آب فراوان .

۳٫ ارزیابی خطر انتقال HIV در اسرع وقت و ترجیحاً در ۲۴ ساعت اول

• در این مورد باید به خونی بودن و میزان آن و راه تماس آن دقت شود .

• در مورد تماسهای مخاطی نیز باید به نوع ماده و خونی بودن آن و مدت زمان تماس دقت شود .

• در تماسهای سطحی پوست باید به وضعیت پوست از جهت وجود خراش یا درماتیت دقت شود .

۴٫ ارزیابی وضعیت فرد منشاء تماس :

الف ـ باید از نظر HIV ارزیابی شود

ب ـ در صورتیکه HIV مثبت باشد باید مرحله بیماری و تعداد TCell CD4 و بار ویروسی و سابقه درمان مشخص شود .

ج ـ علائم بالینی و نتایج آزمایشات و سابقه بیماریها و رفتارهای پر خطر در برآورد احتمال آلوده کنندگی فرد منشاء تماس مفید است .

د ـ در صورت وجود احتمال خطر باید در اسرع وقت نمونه خون جهت تست HIV فرستاده شود .

ه ـ در صورت منفی بودن تست ELIZA – HIV در فرد منشاء تماس نیازی به پیگیری و شروع درمان پیشگیری فرد آسیب دیده نمی باشد .

ح ـ در صورتیکه احتمال عفونت HIV در فرد منشاء تماس زیاد باشد شروع درمان پیشگیری ۲ دارویی تا زمانیکه نتایج آزمایشات مشخص شود توصیه می شود .

خ ـ در صورتیکه فرد منشاء تماس نا مشخص باشد نیازی به درمان پیشگیری نیست مگر اینکه احتمال آلودگی به HIV بالا باشد .

ذ ـ انجام آزمایش بر روی سوزن یا وسایل تیز آلوده خطرناک بوده و حساسیت کمی دارد و توصیه نمی شود .

• دستوالعمل کمک های اولیه فوری پس از تماس و نیدلینگ شدن در کارکنان بهداشتی و درمانی

الف) شستشوی زخم با صابون و آب ولرم

• کمک به جلو گیری خونروی در محل اولیه زخم (موضع تماس )

• خود داری از مالش موضعی چشم

• شستشوی چشم ها و غشا مخاطی با مقادیر زیاد آب در صورت آلودگی

ب) گزارش فوری سانحه به سوپر وایزر بالینی

ج)گرفتن تاریخچه کامل از بیمار و مشخص کردن بیمار پر خطر

ه)گزارش فوری به سوپر وایزر بالینی و کنتر ل عفونت

و)در صورتی که منبع شناخته شده HIV/HBVباشد ,۵-۱۰میلی لیتر خون از فرد مورد تماس گرفته و به منظور پیگیری آتی ذخیره شود

ز)در صورتی که آلودگی منبع تماس با عفونت هپاتیت B/C—HIVنامشخص باشد ,۵-۱۰میلی لیتر خون از منبع تماس جهت بررسی هپاتیت B/C-HIVاخذ و مورد آزمایش قرار گیرد .

شستن دست ها (کتاب مرجع استاندارد های خدمات پرستاری)

هدف: جلو گیری از انتقال بیماری از پرسنل به بیمار و از بیمار به بیمار دیگر

عامل انجام کار :کلیه کارکنان بهداشتی و در مانی

۱٫ انگشتر –ساعت –ناخن مصنوعی –زیور آلات را از دست خارج کنید

۲٫ ناخن ها باید کوتاه تر از۵/سانتی متر باشد .

۳٫ طبق قوانین بین المللی کار با ناخن های بلند و مصنو عی و یا وجود لاک در بخش های ویژه و اتاق عمل و نوزادان هنگام تماس مستقیم با بیمار ممنوع است.

۴٫ ابتدا دست ها را از آرنج خیس کرده –سپس با صابون به خوبی مالش دهید (هرگز از صابون جامد استفاده نشود زیرا باعث ایجاد آلودگی متقابل می گردد.

۵٫ دست ها را طوری نگه دارید که آب قسمت آلوده به قسمت تمیز جریان پیدا نکند

۶٫ حدود ۱۰ ثانیه دست های خود را با محلول مالش دهنده دست مالش دهید.

۷٫ به علت اینکه میکرو ارگانیسم ها در زیر ناخن و اطراف انگشت ها متمرکز هستند باید به این نواحی توجه خاص شود.

۸٫ از پاشیده شدن آب روی خود یا کف زمین اجتناب کنید زیرا رشد میکرو ارگانیسم ها روی سطوح مرطوب سریع تر می باشد.

۹٫ از لمس و تماس با سینک دستشویی اجتناب کنید.زیرا به شدت آلوده می باشد.

۱۰٫ پس از شستن کامل دست ها –آن را به خوبی با دستمال کاغذی خشک کنید.

۱۱٫ در صورتی که شیر دست شویی مجهز به کنترل بازویی یا پایی نمی باشد جهت بستن شیر آب از دستمال کاغذی خشک استفاده کنید که باعث انتقال دو باره آلودگی نشود

مهمترین عامل انتقال عفونت های بیمارستانی دست های آلوده می باشد

دستورالعمل دفع زباله ها

زباله ها شامل :زباله های عفونی ,زباله های غیر عفونی ,زباله های تیز و برنده
زباله های عفونی شامل :پانسمان ,پد های خونی ,ست سرم ,سرنگ ها ,باتل های سرم ,همو وک , باتل چست تیوپ ,دستکش های خونی وهر آنچه با ترشحات و خون بیمار آلوده شده است . بایستی در سطل های زرد رنگ با کیسه زباله زرد رنگ ریخته شود .

زباله های عفونی نوک تیز شامل :سر سوزن ها ,تیغ بیستوری ,و سایر وسایل برنده آلوده بایستی در شارپ سیف مخصوص ریخته شود (سرنگ ها همراه نیدل در سطل ها ریخته شود )پس از پر شدن ۳/۲آن درب سطل بسته و جمع آوری گردد.

زباله های معمولی شامل :سایر زباله ها که در سطل های سفید با پلاستیک سفید جمع آوری می شود .شما موظفید جهت حفظ سلامت خود ,خانواده ,جامعه ,و کارکنانی که با زباله سرو کار دارند در راستای تفکیک زباله ها نهایت دقت را بعمل آورید.

دو روش برای کنترل عفونتهای بیمارستانی و جدا سازی بیماران شامل:

روشهای استاندارد standard precaution

روش های مبتنی بر شیوه سرایت شامل زیر گروه های زیر:

۱٫ روش های مبتنی بر سرایت هوایی

۲٫ روش های مبتنی بر سرایت از طریق قطرات معلق در هوا

۳٫ روش های مبتنی بر سرایت از طریق تماس

روشهای استاندارد

۱٫ روشهای استاندارد برای کاهش خطر سرایت پاتوژنهای مسری از راه خون –ترشحات و مواد دفعی بدن به کار رفته و برای تمامی بیماران با هر تشخیصی باید رعایت شود .

۲٫ روش های استاندارد را در تماس با موارد زیر به کار می بریم :

خون تمامی مایعات و ترشحات و مواد دفعی بدن بجز عرق –خواه دارای خون قابل رویت با چشمان مسلح باشند یا نباشند.

- پوست آسیب دیده

- غشاهای مخاطی

۳٫ روشهای استاندارد به منظور کاهش خطر سرایت میکرو ارگانیسم ها از منابع شناخته یا ناشناخته عفونت در بیمارستان ها طراحی شده اند.

روشهای مبتنی بر سرایت هوایی

این روش به منظور کاهش خطر سرایت عوامل عفونی از طریق هوا استفاده می شوند .سرایت عوامل عفونی به این شیوه ”از طریق ذرات کوچکی (۵میکرونی یا کوچکتر )که به دنبال تبخیر قطرات آب موجود در آنها ”به مدت طولانی در هوا یا ذرات غبار حاوی عوامل عفونی صورت می پذیرد .

میکرو ارگانیسم ها که به این شیوه سرایت می یابند ”می توانند از طریق جریان هوا ”به شکل گسترده ای انتشار یافته و توسط میزبان حساسی که در همان اتاق و یا دورتر از بیمار قرار دارد ”استنشاق گردند (این فاصله ”به عوامل محیطی وابسته است )از این رو اگر تهویه هوا به شکل مناسبی انجام گیرد ”راه مناسبی برای پیشگیری از سرایت عفونت به این طریق ”خواهد بود .

این روش برای بیمارانی اجرا می شود که دارای عفونت با اهمیتی به لحا ظ همه گیری شناسی هستند که از طریق سرایت هوایی گسترش می یابد.

روشهای مبتنی از طریق قطرات معلق در هوا

• این روش به منظور کاهش خطر سرایت عوامل عفونی از طریق قطرات معلق در هوا استفاده می شود .سرایت به این شیوه از طریق تماس قطرات بزرگتر از پنچ میکرون منتشره از سوی فرد ناقل یا مبتلا به عفونت که حاوی میکرو ارگانیسم است با ملتحمه و غشاهای مخاطی بینی و دهان میزبان مستعد ”صورت می گیرد .

این قطرات در اثر سرفه –عطسه– صحبت کردن یا طی اقدامات در مانی مثل ساکشن کردن یا برو نکو سکپی منتشر می شوند .برای سرایت از طریق قطره ”فاصله بین منبع عفونت و فرد مستعد بایستی کم باشد (حداکثر ۹۰سانتی متر)چون قطرات درشت نمی توانند در هوا معلق بمانند و حد اکثر تا فاصله ۹۰سانتی منتقل می شوند.

از سوی دیگر ”چون این قطرات در هوا معلق نیستند ”سیستم های تهویه ”برای پیشگیری از سرایت این عفونتها مو ثر نیست .روش های مبتنی بر سرایت از طریق قطرات معلق در هوا ”برای بیمارانی اعمال می شود که با عوامل ویژه ای که به این طریق قابل سرایت هستند ”عفونی شده اند.

روش های مبتنی بر سرایت تماسی

این روش ها برای کاهش خطر سرایت عوامل عفونی مهم به لحاظ همه گیری شناسی از طریق سرایت تماسی مستقیم و غیر مستقیم مطرح می شود.

• روش مبتنی بر سرایت از طریق تماس مستقیم عبارت است از تماس پوست فرد کولو نیزه یا مبتلا به عفونت با نوعی ارگانیسم باپوست میزبان حساس به آن ارگانیسم و سرایت فیزیکی میکرو ارگانیسم ها .چنین حالتی حین جابجایی بیمار توسط کارکنان –حمام دادن بیمار یا سایر مراقبتهای از بیمار که نیاز به تماس فیزیکی با بیمار دارد ”پدید می آید .

سرایت از طریق تمایس مستقیم ”می تواند بین دو بیمار نیز روی دهد (بطور مثال از طریق تماس دستها )که در این حالت یک بیمار به عنوان منبع میکرو ارگانیسم و دیگری به عنوان میزبان حساس عمل می کند.

• سرایت تماسی غیر مستقیم ”شامل تماس میزبان حساس با میزبان حد واسط آلوده است که غالبا یک جسم غیر زنده در محیط بیمارستان می باشد .روش های مورد استفاده در این مورد ”برای بیمارانی در نظر گرفته می شود که عامل ابتلای آنها به عفونت یا کو لو نیزه شدنشان به ارگانیسم های است که به لحاظ همه گیری شناسی مهم بوده و دارای قابلیت سرایت مستقیم یا غیر مستقیم هستند.

خلاصه ای از انواع احتیا طها و بیمارانی که به آنها نیاز دارند

a) احتیاط های استاندارد

احتیاط های استاندارد را برای مراقبت از کلیه بیماران رعایت کنید.

b)احتیاط های مربوط به سرایت از طریق هوا

علاوه بر احتیاط های استاندارد ”از احتیا طهای مربوط به سرایت از طریق هوا برای بیمارانی که مشکوک به بیماری جدی با میکرو ارگانیسم هایی که از این طریق سرایت می یابند –استفاده می شود.

مثال هایی از این بیماریها شامل موارد زیر است :

۱-سرخک

۲-آبله مرغان شامل زونای گسترده

۳-سل

c)احتیاط های مربوط به سرایت از طریق قطره

علاوه بر احتیاطهای استاندارد ”از این احتیا طها برای بیماریهای جدی توسط میکرو ارگانیسم هاییکه از طریق ذرات درشت سرایت می یابند استفاده می شود .

مثالهایی از این بیماریها شامل:

۱ – بیماری مربوط به همو فیلوس انفلو انزای مهاجم نوع bشامل مننژیت –پنو مو نی –اپیگلو تیت و سپسیس

۲ – بیماری ناشی از نیسر یا مننژیتیدیس مهاجم شامل :مننژیت –پنومونی-وسپسیس

۳ – عفونتهای باکتری جدی در دستگاه تنفسی که از طریق قطرات سرایت می یابند مثل:

۱-۳-دیفتری(نوع حنجره ای)

-۳-مایکو پلاسما نمو نیا

۳-۳-سیاه سرفه

۴-۳-طاعون ریوی

۵-۳-فارنژیت استرپتو کو کی –نمو نیا یا مخملک در نوزادان و خرد سالان

۴٫عفونتهای ویرو سی شدید که توسط قطرات سرایت می یابد مثل:

۱-۴-آدنو ویروس

-۳-مایکو پلاسما نمو نیا

۳-۳-سیاه سرفه

۴-۳-طاعون ریوی

۵-۳-فارنژیت استرپتو کو کی –نمو نیا یا مخملک در نوزادان و خرد سالان

۴٫ عفونتهای ویرو سی شدید که توسط قطرات سرایت می یابد مثل:

۱-۴-آدنو ویروس

۱-۳-دیفتری پوستی

۲-۳-ویرو س هرپس سیمپلکس

۳-۳-زرد زخم

۴-۳-آبسه های بزرگ –سلولیت و زخم بستر

۵-۳-شپش

۶-۳-گال

۷-۳-زونا

۴٫ التهاب خونریزی دهنده ویرو سی ملتحمه

۵٫ عفونت های ویروسی خونریزی دهنده

شستن دست ها نقش مهمی در پیشگیری از ابتلاء به بیماریها دارد

پیشگیری از ابتلاء به بیماریها در ارتقای سطح سلامت افراد جامعه به عنوان مساله ای مقدم بر درمان اهمیت زیادی دارد زیرا پیشگیری ارزانتر و راحت تر است. هر کس با مراعات بهداشت قادر است از لحاظ جسمی، روانی و اجتماعی در وضع مناسبی قرار گرفته و وظیفه ای را که نسبت به خود و افراد جامعه خود دارد به خوبی ادا نماید.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، از آنجا که اتخاذ تصمیم قاطع، صحیح و عقلانی درباره بهداشت و سلامت فردی و اجتماعی به دانش و اطلاعات در این زمینه نیازمند است بنابراین باید موضوع آموزش بهداشت جدی گرفته شود تا بتوان با افزایش آگاهی، رفتار ناسالم را تغییر داده و رفتار و عادت مطلوب بهداشتی را جایگزین آن نمائیم.

برای قرن های متمادی شستشوی دست با آب و صابون یک معیار بهداشت فردی به حساب می آمده و معمولاً به عنوان یک عادت مذهبی و فرهنگی قرار می گرفت با این وجود ارتباط بین انتشار بیماری و عدم شستشوی دست فقط دو قرن پیش به اثبات رسیده است.

در بررسی هایی که توسط Ignaz Semmelweis در اتریش و Oliver Holmes در بوستون آمریکا انجام شد ثابت شد که عفونت اکتسابی از بیمارستان از طریق دست کارکنانی که در مراقبت بهداشتی نقش دارند به افراد بستری در بیمارستان منتقل می شود.

در سال ۱۸۴۷، Ignaz Semmelweis مشاهده کرد میزان مرگ مادران که اکثراً مربوط به تب نفاسی بوده در یک کلینیک زایمانی در مقایسه با دیگر کلینیک بالاتر است (۱۶% در مقابل ۷%) در نهایت ایشان به این نتیجه رسید که پزشکان و دانشجویانی که از اتاق تشریح به اتاق زایمان می آیند دست آنها آلوده بوده و در حقیقت عوامل بیماریزا را به بیماران منتقل می کنند.

در ادامه ایشان پیشنهاد می کنند برای اینکه جلوی انتقال بیماری گرفته شود باید دست افراد دخیل در مراقبت پزشکی بعد از خروج از اتاق تشریح و قبل از تماس با بیمار با موادی شستشو داده شود. با بکار بستن این دستور و شستشوی دست با آب حاوی کلر میزان مرگ ناشی از این عفونت ها به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافت.

همه ساله بسیاری از بیماریها که از طریق دست آلوده منتقل می شود باعث مرگ و میر و ناتوانی به علت ابتلاء در گروه های سنی مختلف از جمله در کودکان زیر ۵ سال می شود. هدف ما در این نوشتار اینست که دیدگاه مردم را به این سمت سوق دهیم که رعایت بهداشت فردی مانند شستشوی دست ها با آب و صابون را در هر نقطه و مکانی که هستند مثل منزل، مدرسه، محل کار و در سطح جامعه جدی بگیرند و آنرا عملی کنند. اگر ما بتوانیم این رفتار را به شکل یک عادت دربیاوریم مطمئناً اثرات مثبت آن قابل مقایسه با اثر واکسیناسیون و مداخلات پزشکی در کاهش مرگ و میر ناشی از بیماریهای عفونی خواهد بود.

مردم در تمام دنیا دست خود را با آب می شویند و فکر می کنند شستشوی تنها با آب برای تمیزی دست کافی است در صورتی که فقط شستشو با آب و صابون می تواند آلودگی دست را بزداید.

فضولات انسانی یک منبع آلودگی و ازآلاینده های مهم محیط زیست است و اگر به طرز انتقال بیماریهای منتقله از راه مدفوع نگاهی بیندازیم می بینیم که انگشتان دست در کنار آب، مگس و خاک آلوده نقش مهمی در انتقال بیماری به یک میزبان جدید ایفا می کند.

پس باید با دخالت در این چرخه نقش دست و انگشتان در انتقال عوامل بیماری زا شکسته شود.

شستشوی دست با آب و صابون بعد از رفتن به توالت قبل از غذا خوردن و قبل از تهیه و آماده سازی غذا باید حتماً انجام شود.

دست معمولاً در تماس با مدفوع انسان یا حیوان، مایعات بدن مثل ترشحات بینی، غذا و آب آلوده می تواند باکتری، ویروس و انگل را به یک فرد منتقل کند. به نظر می رسد مشکل ما نبودن صابون نیست بلکه اینست که ما کمتر به این فکر می افتیم که از صابون برای شستشوی دست برای مواقع ضروری استفاده کنیم.

شستشوی دست با آب و صابون اثر بخش ترین راه برای پیشگیری از ابتلاء به بیماری های اسهالی و پنومونی است که این دو بیماری سالانه مسئول بیش از ۵/۳ میلیون مرگ در کودکان زیر ۵ سال است بررسی ها نشان می دهد که اسهال به عنوان دومین عامل شایع مرگ و میر کودکان زیر ۵ سال دنیاست.

مطالعاتی که درخصوص اهمیت شستشوی دست با آب و صابون در کاهش مرگ و میر ناشی از اسهال انجام شده حاکی از آنست که شستن دست با آب و صابون بروز اسهال را به نصف کاهش می دهد.

همچنین شستشوی دست با آب و صابون می تواند جلوی انتقال بیماری تنفسی را بگیرد که این بیماریها بزرگترین قاتل کودکان زیر ۵ سال در دنیاست مطالعاتی که در پاکستان انجام شده نشان داد که شستشوی دست با آب و صابون تعداد پنومونی را در بچه های زیر ۵ سال تا بیش از ۵۰% کاهش داده است.

شستن دست توسط پرسنل مراکز درمانی و ضد عفونی کردن آن قبل از تماس با بیمار نقش مهمی در کنترل عفونت منتقله از طریق بیمارستان دارد.

در کشورهای در حال توسعه عفونت های ناشی از مراقبت بهداشتی ۱۵- ۵% بیماران بستری شده در بیمارستان را درگیر می کند و این میزان در بیماران بستری در بخش مراقبت ویژه (ICU) به ۳۷- ۹% می رسد. مطالعات اخیر نشان داد که سالانه تقریباً ۵ میلیون عفونت ناشی از مراقبت بهداشتی در بیمارستان های اروپا رخ می دهد.

بنابراین با توجه به اهمیت موضوع توجه به امر شستشوی دست با آب و صابون و مواد گندزدا در واحدهای درمانی نیز برای کنترل و جلوگیری از انتقال عفونت مهم می باشد.

اثرات این عفونت ها می تواند شامل: طولانی شدن زمان بستری در بیمارستان، ناتوانی طولانی مدت، افزایش مقاومت عوامل بیماریزا به داروهای ضد میکروبی، بار مالی زیاد، افزایش هزینه برای بیمار و خانواده وی و افزایش مرگ و میر باشد.

بنابراین شستشوی دست می تواند جلوی انتقال بیماریهای اسهالی (وبا)، پنومونی، انگل های روده ای، سارس، آنفلوانزای پرندگان و خوکی، عفونت های پوست و چشم و …. را بگیرد.

طرز شستن صحیح دست ها با آب و صابون به این صورت است که باید دست را زیر شیر آب به صابون (ترجیحاً مایع) آغشته کرده و به مدت ۲۰ ثانیه کف دست، پشت دست، لای انگشتان و ناخن ها به خوبی شستشو داده می شود.

در مراکز درمانی مانند بیمارستان ها علاوه بر شستشوی دست ها با آب و صابون باید از مواد ضد عفونی کننده دست و براساس دستورالعمل شرکت سازنده استفاده شود.

چگونه سفر بی خطری داشته باشیم ؟

بهترین فصل برای مسافرت و طبیعت گردی فصل بهار است . اینک کم کم به فصل بهار نزدیک می شویم و در ایام تعطیل سال نو تعداد زیادی از شما عزیزان به فکر مسافرت می افتید .

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از behdasht.gov.ir ، مسافرت همیشه یکی از جالب‌ترین و پرخاطره‌ترین برنامه‌های زندگی ما است که در آن حالت طبیعی زندگی ما مانند زمان غذا خوردن، خوابیدن و مسایل بهداشت فردی ما دچار تغییرات می‌شود. برای مثال : تغذیه و بهداشت دو مورد اساسی هستند که اگر به آنها توجه نکنیم ممکن است خود و خانواده بیماری و کسل شویم که در این صورت از سفر خاطرة خوشی نخواهیم داشت.

برای اینکه سفر خوبی داشته باشیم به نکات زیر توجه کنید:

-قبل از سفر در مورد مکان و آب و هوای محلی که قصد رفتن به آنجا را دارید تحقیق کنید تا لباس مناسب با خود ببرید.
-فهرستی از جاذبه‌های دیدنی محل مورد نظر و اموری را که باید انجام دهید تهیه کنید تا در مدت زمان سفر بیشتر لذت ببرید و کمتر احساس خستگی کنید.
-حتی‌الامکان در فصول گرما به مناطق گرم سفر نکنید.
-در مورد مکان اقامت خود ( هتل ، منزل اقوام ، چادر مسافرتی یا …) تصمیم بگیرید .
-به تغذیه و مواد غذایی که استفاده می کنید توجه کنید .خوردن غذاهای سالم و متنوع، از مواردی است که لذت سفر را چند برابر می ‌کند .افزایش اشتها در طول سفر سبب می ‌شود تا اشتیاق مسافران برای خوردن مواد غذایی بیشتر شود.برای دوری از مشکلات احتمالی ناشی از خوردن غذاهای گوناگون بهتر است :
- در مورد غذا و تغذیه در سفر برنامه ریزی کنید .
- با برنامه ای شما می توانید بعضی از غذاهای کم انرژی و سبک را بین وعده هایی که غذا مفصل تر و پر انرژی تر است قرار دهید.
- همچنین اگر فرصت تهیه غذای شما محدود است می توانید غذاهایی را در فهرست برنامه غذایی قرار دهید که سریع آماده می شوند.
- برای حمل لوازم کمتر می توانید غذاهایی که وسایل و مواد کمتری برای تهیه نیاز دارندانتخاب و در فهرست خود قرار دهید.
- از دیگر فوائد برنامه ریزی این است که امکان تهیه مواد اولیه از شهر خودتان با قیمت مناسبتر و اطمینان بیشتر از سلامت آن وجود دارد.
- قبل از سفر از خوردن غذاهای پرچرب و سنگین باید پرهیز نمود چرا که سبب دل‌پیچه و حالت تهوع در مسیر سفر می‌شود.
- هنگام سفر، از قبول هر نوع مادة غذایی از افراد ناشناس خودداری کرد.
- از خریداری مواد غذایی در کنار جاده پرهیز کنید، چرا که این مواد غذایی معمولا مدت زمان زیادی را در خارج از یخچال مانده‌اند، اغلب فله‌ای بوده و از کیفیت آنها اطلاع کافی ندارید.
- در سفر به مناطق محلی و روستاها، از خوردن شیر تازه دوشیده شده از دام، یا بستنی و پنیر محلی و کلا محصولات لبنی تازه خودداری کنید و فکر نکنید که چون غذاهای روستایی، طبیعی اند، پس سالم هم هستند، زیرا ممکن است شما را در معرض خطر ابتلا به بیماری‌هایی نظیر تب مالت قرار دهد
- حتماً هنگام خرید هر نوع مادة غذایی بسته‌بندی‌شده بین راهی به تاریخ مصرف آن توجه و از خرید یا مصرف مواد غذایی تاریخ‌گذشته خودداری شود.
- مواد حاوی پروتئین، فساد پذیری بالایی دارند، بنابراین گوشت، مرغ، ماهی و تخم‌‏مرغ را فقط از مراکز مجاز که زیر نظر سازمان دامپزشکی کشور هستند تهیه کنید
- خوردن سوسیس، کالباس و کنسروهای مواد غذایی آماده را باید به حداقل رساند.
- اگر از غذاهای کنسرو شده استفاده می‌کنید حتما ۲۰ دقیقه قبل از مصرف آن‌ها را بجوشانید.
- در مورد غذاهای کنسرو شده مراقب باشید که قوطی‌ها برآمده یا فرورفته نباشند و نشتی یا شکستگی نداشته باشند.
- غذاهای سفر را تا حدامکان، خودتان تهیه کنید.
-از مصرف سالاد و سبزی‌جات در رستوران‌ها پرهیز کنید
- ظروف و وسایل پخت و پز را درون نایلون‌های تمیز و دربسته نگه‌داری کنید تا در طول سفر آلوده نشوند.
-ظرف‌های غذا را در آب رودخانه نشویید چراکه آلودگی را بیشتر می‌کند
-.در هنگام توقف برای صرف غذا، غذا را به طور کامل حرارت دهید، زیرا در زمان نگه‌داری غذا در سفر( فاصله بین خوردن و صرف غذا) میکروب‌ها در مواد غذایی رشد می‌کنند. پس غذا را در حد داغ شدن حرارت دهید تا کاملا میکروب‌های آن از بین بروند .
- غذاهای داغ را بیش از یک ساعت نمی‌توان نگه داشت بنابراین سعی کنیم آنها را زود مصرف کنیم. اگر هم می‌دانیم که مدت طولانی را باید از غذای گرم محافظت کنیم، می‌توانیم ظرف آن را درون پتو یا روزنامه بپیچانیم تا دمای آن زود از بین نرود.
- خوردن لیموی تازه همراه غذا فراموش نشود. زیرا لیموی تازه می‌تواند میکروب‌های مواد غذایی را از بین ببرد.
- نوع غذا در طول سفر مهم است. چون رطوبت زیاد محل مناسبی برای تکثیر میکروب است پس بهتر است غذاهای نیمه مرطوب مانند عدس پلو، لوبیا پلو و ماکارونی را انتخاب کنید.
-در فصول گرم مواد غذایی بیشتر در معرض فساد قرار می‌گیرند.
- اگر از مواد غذایی گوشتی و یا موادی که احتیاج به سرمای زیاد دارند استفاده می‌کنید حتماً از یخدان استفاده شود.
- یخدان باید از یخ پُر شود. گوشت و سایر مواد گوشتی محل مناسبی برای رشد باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا به حساب می‌آیند بنابراین قبل از اینکه یخ آنها به کلی آب شود باید مصرف شوند.
- پس از رسیدن به مقصد اگر فریزر و یخچال در دسترس است مواد لبنی و گوشتی باید سریعاً به آن منتقل شود.

-از خوردن گوشت و ماهی نیمه‌پخته پرهیزکنید، زیرا غذاهایی که کامل پخته شده‌اند از غذاهای نیمه‌پخته بهتر و سالم‌تر هستند.
- با توجه به‌ مدت تعطیلات و احتمالاً تعجیل در ساعت حرکت، ممکن است در تهیه غذا کوتاهی شود، اما هر چقدر هم عجله داشتید، سعی کنید غذا را به شکل کامل بپزید،
- هرگز غذاهای پخته شده را بیش از دو ساعت در دمای محیط رها نکنید و اگر هوای اتاق گرم است، بیش از یک ساعت نگه ندارید.
- مهم ترین نکته برای پیشگیری از مسمومیت غذایی، پختن غذا و خوردن آن در همان روز است.
- همچنین غذاهایی را که بیش از سه روز، حتی در یخچال، باقی‌ مانده‌اند را مصرف نکنید
- خشکبار حاوی مقدار زیادی کالری و پروتئین و خوردن آنها در سفر مجاز است. البته در خوردن آنها به مقدار زیاد خودداری شود .
- در سفر باید از غذاهای آب‌پز با حجم کم استفاده شود.
- از خوردن چیپس، پفک و مواد حاوی ترکیبات شیمیایی رنگی تا حد امکان خودداری شود.
- از خوردن میان وعده‌های بین راهی مثل لواشک‌های محلی، فلافل، سمبوسه و پیراشکی به ‌دلیل عدم‌ نظارت بهداشتی خودداری کنید.
- از خوردن تخم مرغ نیم پز (عسلی) نیز به ‌طور جدی بپرهیزید.
- در مورد کباب‌ها هم این تفکر عامه اشتباه است که می گویند چون گوشت روی شعله مستقیم قرار گرفته، بنابراین قسمت درونی آن پخته است، چرا که بارها دیده شده که قسمت رویی (سطح) کباب به حالت سوخته درآمده، اما درون آن همچنان نپخته مانده است.
- زمانی که در بیرون از منزل کباب می ‌پزید، از ظروف تمیز برای کباب‌های پخته استفاده کنید و هیچ وقت از ظروفی که در آنها گوشت خام قرار داشته و هنوز شسته نشده است، برای قرار دادن کباب‌های پخته استفاده نکنید.
- هنگام استفاده از غذاهای محلی یا برای یافتن رستوران‌های معتبر در شهرستان‌ها، ازافراد بومی راهنمایی بخواهید، زیرا استفاده ازغذاهای محلی، نیاز به شناخت کیفیت آن دارد. به ‌عنوان مثال، اگر به استان‌های شمالی کشور سفر می ‌کنید، هنگام خوردن ماهی و… از افراد بومی راهنمایی بخواهید.
- برای ارزیابی سطح بهداشت دررستورانها باید به وضعیت دستشویی‌ها، لباس کارگران ،نظافت میزها، حضور مگس و سایر حشرات، وسایل صرف غذا مانند چنگال، قاشق، لیوان، پارچ آب و غیره توجه کنید.
- همچنین در رستورانه وغذا خوری های بین راهی برای تشخیص سالم بودن غذا، باید از حواس خود استفاده کنید، مانند استفاده از حس بینایی برای تشخیص رنگ و کیفیت غذا، حس بویایی برای بوی غذا و حس چشایی برای طعم غذا!
- تا حد امکان از خوردن انواع خورش‌، کباب کوبیده، سالاد الویه و همبرگر خودداری کنید، زیرا خورش‌ از جمله غذاهایی هستند که می ‌توان آن را چندین بار گرم کرد و ماندگی آن به سختی قابل تشخیص است. از مصرف کباب کوبیده و همبرگر به‌ دلیل عدم ‌اطلاع از کیفیت گوشت و ماندگی چند روزه گوشت چرخ شده و به کار بردن موادی مانند خرده نان، ادویه جات و … در تهیه آنها، باید خودداری کنید.
- اگر در رستوران ها بین راهی لیوان یا ظروف یک‌بار مصرف دیگر در اختیارتان قرار گرفت پس از مصرف آنها را با فشار دست بشکنید تا امکان استفاده مجددش برای سودجویان وجود نداشته باشد.
- چنانچه به مناطق کوهستانی مسافرت می‌ کنید، از خوردن قارچ به ‌طور جدی خودداری کنید.
- اگر نیاز به اجاق و آتش دارید، حتما تمام نکات ایمنی را رعایت کنید و هرگز وسایل آتش زا مثل اجاق، و یا حتی شمع ها را بدون مراقبت رها نکنید.

- شما همیشه نمی‌توانید غذاهای مسموم را از طریق بو و مزه ناخوشایندشان تشخیص دهید و در برخی موارد این غذاها بو یا مزه بدی ندارند اما ممکن است باعث ۲۴ ساعت مسمومیت و در مواردی حتی مرگ مصرف‌کننده شوند.
- به همین دلیل، غذاهایی که بیش از ۳ روز در یخچال باقی مانده‌اند و غذاهای پخته شده‌ای که بیش از ۲ ساعت در هوای معتدل یا بیش از یک ساعت در هوای گرم باقی مانده‌اند را مصرف نکنید.
- آشامیدن آب فراموش نشود چرا که شوق سفر گاهی ممکن است شما را از خوردن آب غافل کند. بهتر است بدانیم که خوردن آب در سفر، حتی اگر تشنه نباشیم از بروز یبوست جلوگیری می‌کند. بی‌تحرکی و نشستن به مدت طولانی در ماشین باعث بروز این عارضه می‌شود.
-اگر در کنار جوی آبی توقف کرده‌اید تا غذا را در آن جا میل کنید، به هیچ وجه به فکر استفاده از آب جوی نیفتید.
مصرف آب‌‏ رودخانه ها، چشمه‌ها و دریاچه‌ها به هیچ وجه توصیه نمی ‌شود.
- در مواردی هم که به سلامت آب مشکوک هستید یا می خواهید برای کودکان غذا تهیه کنید، جوشاندن آب به ‌مدت ۵ دقیقه یا استفاده از قرص‌‏های هالوژن(ماده ی ضد عفونی کننده آب) طبق دستورالعمل آن، به سالم سازی آب کمک می‌ کند.
- مصرف آب آلوده نه تنها ممکن است باعث مسمومیت شود، بلکه امراض دیگری را مانند تب تیفوئید، اسهال، بیماری‌های ویروسی مثل هپاتیت A و B، فلج‌اطفال و حتی وبا موجب می‌شود.
- یخ را از مراکز مطمئن تهیه کرده و از مصرف یخ‌‏هایی که در شرایط غیر بهداشتی و روی زمین نگهداری یا خرد می‌‏ شوند، خودداری کنید.
- خوردن چای و قند می‌تواند آرام‌بخش و در حفظ روحیه و انرژی مؤثر باشد. البته فراموش نشود که در خوردن آنها نباید زیاده‌روی کرد.
- اگر با اتوبوس سفر می‌کنید و تشنه شده‌اید راننده وظیفه دارد لیوان یک‌بار مصرف در اختیار شما قرار دهد، در غیر این صورت باید از لیوان شخصی‌تان استفاده کنید اما به هیچ وجه از لیوان‌های معمولی پلاستیکی یا شیشه‌ای در اتوبوس استفاده نکنید.

- هنگام خوردن میوه‌ها پوست آنها را بگیریم زیرا ممکن است پوست آنها آلوده به میکروب شده باشد و امکان شستن آنها برایمان مقدور نباشد.
- بهترین میوه‌هایی که برای مسافرت می ‌‏توان همراه داشت، میوه‌هایی مانند موز، سیب و پرتقال هستند که برای مصرف باید پوست آنها کنده شود.
- در سفر ممکن است برای بازدید چرخ‌های ماشین به آنها دست بزنید یا اگر از وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس یا قطار استفاده می‌ کنید به صندلی‌ها، پنجره و… دست بزنید، اما فراموش نکنید که قبل از خوردن غذا، دست‌های خود را بشویید.
- به ‌طور کلی پس از استفاده از سرویس‌های بهداشتی، برداشتن گوشت‌خام، سیگار کشیدن، دست زدن به حیوانات و دست زدن به زباله یا چمن حتما دست‌های خود را بشویید.
- بین راه در دستشویی‌ها از صابون جامد استفاده نکنید و به جای آن از صابون مایع برای شستن دست‌ها استفاده کنید.

توصیه‌هایی به مسافران تابستانی
-شنا در محل ‌هایی با سرعت زیاد آب حتی در حد زانو، خطر غرق شدگی و مرگ را به همراه دارد.
-فقط در مکانهای مشخص شده و محافظت شده شنا کنید .
-جلیقه‌های غریق نجات را برای کودکان ناآشنا به شنا و در مناطق آرام ساحلی ضروری است .
-میزان ایمنی استاندارد و حفاظت شخصی این جلیقه‌ ها نامشخص است ،حتی با جلیقه ‌های غریق نجات هم نباید وارد مناطقی با عمق زیاد شد.
-استفاده از تیوپ لاستیک اتومبیل در حین شنا خطرناک است.
-از ورود به مناطقی با درجه شیب نامشخص و یا سواحل سنگی باید خودداری شود
-حتی شناگران ماهردر مناطق سنگی ممکن است به علت عدم حفظ تعادل و حتی خطر ریزش سنگ بر اثر سُرخوردگی، به ضربه سر دچار شوند..
-شنا در استخر متفاوت ‌تر از شنا در آب دریا و رودخانه است.
-وحشت زدگی، حرکات دست و پا، گوش ها و لب‌ های سیانوتیک و خاکستری رنگ، پوست بدن سرد و بی ‌رنگ را از علایم غرق شدگی عنوان کرد و یادآور شد،
-برای خروج آب از داخل معده ی فرد غرق شده، وی را به پهلو خوابانده و دهان بیمار را پاک می‌ کنند.
-نخستین اقدام برای کودکان غرق شده را خارج کردن لباس ‌های خیس و پوشانیدن آن ها با پتو و ملحفه دانست و افزود: پس از انجام اقدامات اولیه، تماس با اورژانس ۱۱۵ الزامی است.
در مورد ٱمادگی‌های بهداشتی در سفر توجه داشته باشید.
-یک جعبه دارویی ( جعبه کمک های اولیه مسافرتی ) همراه خود ببرید.
-در این جعبه دارویی یک داروی تب‌بُر، یک داروی آنتی‌هیستامین، باند و یک پُماد آنتی‌بیوتیک موضعی ، بتادین ، چسپ زخم هم قرار دهید.
-داروی ضد اسهال برای موارد اسهال مسافرتی توصیه نمی‌شود. در این مورد بهتر است با پزشک خود در مورد آنتی‌بیوتیک‌هایی که عفونت‌های باکتریایی عامل اسهال مسافرتی را درمان می‌کنند، مشورت کنید.
-اگر به نقاط آفتابی سفر می‌کنید، کرم ضد آفتاب با خود ببرید، یا برای تسکین درد ناشی از آفتاب ‌سوختگی، ژل ٱلوئه ورا(Aloe Vera) همراه داشته باشید.
-اگر در حین سفر، مدت درازی را در محیط‌های سرباز و طبیعی می‌گذرانید، پشه‌بند و کرم‌های دافع حشرات و داروهای تسکین‌دهنده آسیب ناشی از گزنه به همراه داشته باشید.
-بدن خود را با پوشیدن لباس مناسب خشک و گرم نگه دارید.
-هرگز الکل مصرف نکنید و یا مراقب باشید که راننده شما از الکل استفاده نکرده باشد.
-سیگار نکشید و حتی المقدور با کسانی که سیگار می کشند ارتباط نداشته باشید تا از دود سیگار آنها در امان بمانید.

-حتما واکسیناسیون لازم را انجام دهید تا شما را در برابر بیماری ها مصون نگه داشته و جانتان را نجات دهد.
-مراقب کودکان خود باشید و از آنها غافل نشوید. اسباب بازی ها، غذاها، نوشابه ها و سایر اشیاء خطرناک را از دسترس آنها دور نگه دارید.
-ویژگی های وسیله ی سفر خود را در نظر بگیرید.
-درباره موارد بهداشتی وسیله سفر خود هم فکر کنید، مثلا اگر با هواپیما سفر می‌کنید، ممکن است به علت تغییر فشار هوا دچار درد گوش شوید.
-شیردادن به یک کودک کم سن در حین بلند شدن و فرود آمدن هواپیما، با ایجاد حالت مکیدن و فرو دادن در او می‌تواند به تسکین درد گوش کمک کند و در کودکان بزرگ تر جویدن آدامس یا باد کردن آدامس بادکنکی می‌تواند این درد را رفع کند.
-اگر کودک شما به “بیماری حرکت” (motion sickness) حساس است، او را در وسط هواپیما روی بال‌ها ننشانید.
-بیماری حرکت باعث ایجاد حالت تهوع در کودک داخل وسایل نقلیه متحرک می شود.
-اگر با ماشین سفر می‌کنید، برای جلوگیری از بیماری حرکت نگذارید کودک در ماشین مطالعه کند یا به پایین نگاه کند. اگر کودک احساس ناراحتی و تهوع کرد، باید به نقطه‌ای در جلوی‌ خود خیره شود.
-هنگامی که جایی را برای اقامت در محل سفرتان رزرو می‌کنید، بهتر است محلی را انتخاب کنید که نزدیک‌ترین فاصله را با یک درمانگاه اورژانس داشته باشد.
-شماره تلفن پزشک خود را همراه داشته باشید تا در صورتی که سئوال پزشکی داشته باشید، بتوانید با او تماس بگیرید.
-در مسافرت آرام و صبور باشید.
-بالاخره اینکه توجه داشته باشید که مسافرت روال عادی زندگی‌تان را به هم می‌ریزد و در نتیجه ممکن است کودکان بدخلق و بهانه‌گیر شوند. بنابراین آرامش خود را حفظ کنید .

= برای سفر همیشه هزینه زیاد لازم نیست اما برنامه ریزی و مدیریت سفر مهم است .
-شما می توانید در سفر از چادرهای مسافرتی، کیسه‌ی خواب استفاده کنید و به‌طور کلی، همه‌ی بار و بنه‌ی سفر در یک کوله‌پشتی یا در صندوق عقب یک ماشین شخصی قرار دهید.
-سفر ارزان راه حلی است که این روزها در میان قشر جوان و کم‌درآمد دنیا رایج شده است.
-اما پیش از آن‌که سفر با کوله‌پشتی و خوابیدن در کیسه‌خواب و چادر را تجربه کنید، به نکات زیر توجه کنید .

-برای انتخاب یک کوله‌پشتی مناسب،‌ جنسیت فرد( مرد یا زن ) استفاده‌کننده، نوع فعالیت، حجم و وزن بار کوله بسیار اهمیت دارد.
-معمولا کوله‌پشتی زنان به‌خاطر تفاوت‌های فیزیکی، با کوله‌ی مردان تفاوت دارد. کوله‌ی زنان کشیده‌تر، دارای بندهای کوله‌ی نزدیک به‌هم و کمربندی باریک‌تر و با شکلی قوس‌دار است، مردانی هم که استخوان‌بندی ریزتری دارند می‌توانند این کوله‌ها را انتخاب کنند.
-حجم کوله عامل دیگری برای انتخاب آن است. حجم مناسب به عواملی مانند مدت زمان برنامه، فصل اجرای برنامه و حجم وسایل بستگی دارد. معمولا حجم یک کوله را با اینچ مکعب بیان می‌کنند؛ اما برای فهم این واحد، آن را به لیتر معرفی کرده‌اند.
-علاوه بر این باید به وزن باری که قرار است کوله آن را تحمل کند نیز توجه کرد، برای همین ذکر این نکته قابل اهمیت است، اگر دو کوله با مارک‌های متفاوت و وزن‌های مختلف و حجم‌های یکسان دیدید، دلیل بر این نمی‌شود که کوله‌ی سبک‌تر از تکنولوژی برتر بهره‌مند شده، بلکه به احتمال زیاد کوله‌ی سبک‌تر برای وزن کمتر طراحی شده است، پس باید اطلاعات کوله‌ها را دقیق‌تر مطالعه کرد.
-برای انتخاب کوله‌پشتی مناسب حتما باید به برنامه‌ای که اجرا می‌شود، توجه کرد، چراکه شرکت‌های سازنده‌ی کوله‌پشتی برای فعالیت‌های مختلف، کوله‌پشتی‌های متفاوتی را طراحی و تولید می‌کنند مانند کوهنوردی، کوهنوردی فنی یا آلپی، طبیعت‌گردی و کمپینگ و کوله‌های یک‌روزه.
-اما نحوه‌ی چیدن وسایل داخل کوله؛ سنگین‌ترین قسمت باید نزدیک‌ترین محل کوله به کمر باشد و بهتر است وسایل سبک در پایین و وسایل نیمه‌سنگین هم در بالای کوله قرار گیرد تا حمل و راه رفتن با آن آسان‌تر باشد. ضمن آن‌که باید توجه کرد وسایلی مانند عینک آفتابی، نقشه، بادگیر، تنقلات انرژی‌زا، کمک‌های اولیه، قطب‌نما، چراغ قوه، روکش کوله و ظرف آب دم دست قرار گیرند تا هنگام نیاز به آن‌ها، چیدمان دیگر وسایل به‌هم نخورد.

-چادر مسافرتی معمولا در فضاهای شهری وسیله‌ی چندان ضروری نیست؛ اما در سفر به طبیعت و کوه، یکی از ابزارهای لازم به‌شمار می‌آید که برای تهیه‌ی آن باید به نکاتی توجه کرد:
-پیش از خریدن چادر مسافرتی باید مقصد و جمعیت همراه در سفر را در نظر گرفت.
-برای سفرهای یک یا دو نفره بهتر است چادر سبک و کوچک انتخاب شود که حداکثر ۴۰۰ گرم وزن داشته باشد و در داخل کوله‌پشتی جا شود.
-اما اگر قرار است سفر خانوادگی و به نقاط شهری انجام شود، بهتر است چادرهای بزرگ ۸ تا ۱۰ نفره را انتخاب کرد. البته باید توجه داشت که چادرهای هشت نفره گنجایش خوابیدن چهار نفر را دارند.
-جنس چادرهای مسافرتی معمولا از پارچه‌های پلاستیکی است که نمی‌توان داخل آن‌ها پخت و پز انجام داد یا حتا شمع روشن کرد. ( مواظب باشید )
-جمع کردن چادر نیز از موضوعاتی است که هنگام خرید باید به آن توجه کرد.
-برخی چادرها فنری هستند و باز و بسته کردن آن‌ها آسان‌تر است. برخی دیگر میله‌یی هستند که جمع کردن آن‌ها کمی وقت می‌گیرد.
-برخی چادرها هم دولایه هستند، یعنی لایه‌ی دیگری از بالا روی آن کشیده می‌شود، این نوع چادرها برای مناطقی با آب‌وهوای بد طراحی شده‌اند.
-هنگام خواب حتما یکی از پنجره‌های چادر باید باز بماند و اگر هوا خنک است و احساس سردی می‌کنید دست کم زیپ رویی پنجره‌ها را بکشید تا هوا وارد چادر شود.

-برای انتخاب یک کیسه‌خواب مناسب توجه به دما اهمیت زیادی دارد که معمولا در بازار این دماها روی کیسه‌خواب‌ها ثبت می‌شود.
-در صورت ثبت کلمه comform یعنی دما مناسب برای یک آدم معمولی است که به‌راحتی در آن می‌تواند بخوابد.
-extreme کم‌ترین دمایی که کیسه خواب می‌تواند در مقابل از دست دادن دمای عمومی بدن محافظت کند. این حالت اجازه‌ی شش ساعت خواب غیرراحت را بدون این‌که دمای داخلی بدن تا مرحله‌ی خطرناک پایین بیاید به فرد می‌دهد.
-وزن، عامل دیگری در انتخاب کیسه‌خواب است. بیشتر کیسه‌خواب‌ها بین ۸۰۰ گرم تا ۲ کیلوگرم وزن دارند.
-جنس کیسه‌خواب‌ها معمولا از پر و الیاف است و کیسه‌های تهیه‌شده از پر، سبک‌تر و گرم‌تر هستند؛ اما باید مراقب بود که خیس نشوند، چون دیرتر از جنس الیافی خشک می‌شوند.
- اگر با وسیله شخصی خود سفر می کنید به نکات مهم زیر توجه کنید .
-در رانندگی احتیاط همیشه شرط عقل است .
- هیچگاه کسی که از شما سبقت می گیرد را به دید دشمن نگاه نکنید
- در رانندگی هیچگاه عجول نباشید .
- هیچ وقت موقع نزدیک شدن به مقصد از دقت خود کم نکنید.
-هیچ ‌وقت هنگامی که به‌شدت عصبانی هستید (مثلا با کسی حضوری یا تلفنی دعواتون شده یا هر چیز دیگه) بلافاصله پشت فرمون نشینید.
- وقتی با سرعت بالا رانندگی می کنید هرچقدر هم که حرفه ای هستید فرمون رو دو دستی بگیرید
- کمربند ایمنی رو قبل از حرکت ببندید نه در هنگام حرکت
-استفاده از کمربند ایمنی باعث کاهش معلولیتها و خسارات ناشی از رانندگی است در استفاده از آن از همدیگر سبقت بگیریم.
- با سرعت مناسب و اعصاب آرام رانندگی کنید.
- یک لحظه غفلت برابر است با یک عمر پشیمانی.
- جاده همیشه تسلیم راننده خوب و با احتیاط است.
-راه باز و وسوسه انگیز است، تند نرانید.
- هنگام سفر کنار جاده توقف نکنید با کمی حوصله به نزدیکترین پارکینگ می رسید.
- حمل مسافر با وسیله نقلیه غیر مجاز حادثه آفرین است؛ با این کار زندگی خود و دیگران را به خطر نیندازند.
- از پاک نمودن شیشه های اتومبیل خود غفلت ننمایید.
- وسایل نقلیه نامطمئن عامل تصادف در جاده هاست از مسافرت با آنها خودداری کنید.
- موتور سواری بدون کلاه ایمنی یعنی استقبال از مرگ؛ چرا به استقبال مرگ برویم.
- در مسافرتهای طولانی خود را خسته نکنید.
-هرگز از خط ممتد وسط جاده عبور نکنید.
- با سلامتی کامل پشت فرمان اتومبیل بنشینید.
-علائم ایمنی در جاده ها به خاطر سلامتی شما و دیگران می باشد.
- به علائم و توصیه ها دقیقاً توجه کنید و با مأمورین جاده ها صمیمانه همکاری نمایید.
- امنیت عبور و مرور در جاده ها حاصل تلاش و کوشش شبانه روزی راهداران است.
- مهمترین عامل ایمنی در جاده ها شما راننده عزیز هستید.
- شخصیت واقعی یک انسان هنگام رانندگی او آشکار می شود.
- در جاده ها بهترین نوع همکاری با دیگران رعایت مقررات رانندگی است.
- همکاری انسانها در جاده ها مرگ را مغلوب می کند.
- هنگام رانندگی در جاده ها هیچ چیز نمی تواند به اندازه احتیاط ضامن سلامت شما باشد.

- ۷۴% از کل تصادفات مربوط به عامل انسانی است.( تقریبا دو سوم تصادفات )
- ۵۷% کل تصادفات تا شعاع ۳۰ کیلومتری شهرها رخ می دهد.( بیشتر از نصف تصادفات )
- بیشترین تصادفات در روزهای پنجشنبه و شنبه رخ می دهد.
- کمترین تصافات در روز دوشنبه اتفاق می افتد.
- حدود ۶۷% از تصادفات در جاده های دو طرفه رخ می دهد.( بیشتر از نصف تصادفات )
- حدود ۷۰% از تصادفات در هوای آفتابی صورت می گیرد. (تقریبا دو سوم تصادفات )
- حدود ۱۶% از تصادفات در هوای ابری صورت می گیرد.
- حدود ۲% از تصادفات در هوای مه آلود صورت می گیرد.
- حدود ۱۲% از تصادفات در بارندگی صورت می گیرد.
- حدود ۱۳% از تصادفات در تقاطع های اصلی اتفاق می افتد.
- یک سوم تصادفات درشب و دو سوم آن در روز اتفاق می افتد.
- تعدا خودروها در سطح کشور حدود ۵ میلیون دستگاه می باشد. که پیش بینی می شود در سال آینده به حدود ۱۱ میلیون دستگاه برسد که مسلم است چنین رشدی در راهسازی عملی نخواهد بود لذا اهمیت رعایت مقررات ایمنی اجتناب ناپذیر است.
-مواردی که باید قبل ازحرکت رعایت کنید.
- چک لیست تهیه کنید:
مدتی قبل از سفر چک لیستی از تمامیکارهایی که باید قبل از سفر به انجام برسانید و تمامی وسایل و تجهیزاتی که می بایست به همراه ببرید تهیه کنید. تاریخی برای انجام هریک ذکر کنید تا در ساعات پایانی دچار مشکل نگردید.
- بی گدار به آب نزنید:
در مورد مسیری که انتخاب کرده اید شرایط فصلی و امکانپذیر بودن سفر، باراهنمای خبره مشورت کنید و به توصیه های او عمل کنید.
- تجهیزات سنگین را فیکس کنید:
تجهیزات سنگین مثل جعبه آچار، جک و دیگر وسایل را در صورتی که درون خودرو ویا روی باربند قرار دارند، محکم کنید. برای چنین کاری می توانید از جعبه های فلزی ومستعمل مهمات استفاده کنید. کافیست در فضای زیر صندلی و یا محل قرار دادن بار، جعبههای مهمات را توسط پیچ و مهره به بدنه فیکس کنید.
- در صورت استفاده از باربند، سعی کنید تجهیزات را کاملا توسط طناب و یا کشهایی که برای بستن بار بر روی موتور سیکلت استفاده می شود فیکس کنید. به این ترتیب از میزان صدمه دیدن سرنشینان و تجهیزات در تکانهای شدید کاسته می شود.
- سلامت خودرو را کنترل کنید: با وجودی که کنترل کامل خودرو غیر عملی است ولی هرگز بدون اطمینان از سلامت بخشهای زیر وارد ترک نکنید.
۱- موتور
۲- سیستم فرمان
۳ - سیستم ترمز و کلاچ
۴ - شاسی
۵ – فنرها، کمک فنرها و نقاط اتصال به شاسی و محورها
۶ – دسته موتورها
۷ - گاردان جلو و عقب
۸ - دیفرانسیلها، کمک و گیربکس
۹ - تسمه های پروانه،هیدرولیک و کولر
۱۰ - دینام و استارتر و سیستم جرقه زنی
۱۱ – چراغها، باتری
۱۲ - بخاری
۱۳ - بوق(سالم و با صدایی رسا)
۱۴ - تایرسالم و مناسب با مسیر
- تجهیزات لازم برای سفرهای خارج از جاده به همراه ببرید:
هنگامی که فرسنگها از راههای اصلی، پمپ بنزین و مکانیک دور هستید و از زمینهایی دشوار عبور می کنید، می بایست تنها روی خودو امکانات خود حساب کنید. در چنین شرایطی ضرب المثل “هر چه خوار آید، روزی به کارآید” صادق است.
-شاید سفرهای زیادی را بدون نیاز به تجهیزات زیر پشت سرگذاشته باشید، ولی حادثه رخ می دهد.
رینگهای آلومینیومی برای سفرهای خارج از جاده، مناسب نیستند و احتمال شکستن آنهاوجود دارد، رینگهای فابریک خودرو در چنین سفرهایی بهترین انتخاب است. همچنین لاستیکهایی که دارای گلهای جهت دار هستند و برای سرعت های بالا طراحی شده اند، برای خارج از جاده مناسب نبوده و علاوه بر اینکه به سرعت صدمه می بینند .
-مواردی که باید به هنگام رانندگی رعایت کنید
- همواره به قابلیتهای خود و خودرو خود آگاه باشید واز ماجراجویی و ریسک محاسبه نشده، بپرهیزید.
- گروهی سفر کنید .وسوسه سفربا یک خودرو را از سر بیرون کنید. اگر موفق نشدید، بیش از همیشه احتیاط کنید. همواره کارهای تیمی موفقیت بیشتری در بردارد.درصورتی که گروهی سفر می کنید، تمامی افراد گروه بخصوص رانندگان باید از روحیه
-همراهی و همکاری تیمی برخوردار باشند. تکروی و سرکشی همواره حادثه ساز است.
- در صورت مسافرت گروهی ،خودروهای دیگر به دنبال خودرو اول و حتی المکان دقیقا از روی مسیر خودرو جلویی ، به حرکت ادامه می دهند. حرکت خودروها در کنار یکدیگر می تواند حادثه ساز باشد.
- امن ترین و آسان ترین مسیر راانتخاب کنید
با انتخاب مسیر های امن و آسان خود را با کم ترین هزینه به مقصدبرسانید. چه بسا مسیرهای مشکل شما را از رسیدن به هدف بازداشته و یا با مشکلات جدید مواجه کنند.
- در صورتی که ناچار به خروج از راه هستید، نسبت به کیفیت زمین از نظر رطوبت، سنگلاخ یا ماسه ای یودن و شیب و عوارض آن تحقیق کنید. گاه لایه ای نازک و خشک بر روی خاک تشکیل می گردد که برای پیاده کاملا استوار و قابل اعتمادبنظر می رسد، ولی هنگام عبور خودرو لایه خشک شکسته و خودرو در گل و یا ماسه گرفتارمی شود.
- در کشور ما بسیاری مسیرهای خارج از جاده پوشیده از گدازه هاآتشفشانی است. در این نواحی سنگهایی تیره رنگ با لبه های تیز مشاهده می گردد. عبوراز چنین مسیر هایی احتمال پنچری را افزایش می دهد.
- رعایت فاصله با خودر
همواره فاصله خود باخودرو جلویی را کنترل کنید.
- عبور آرام از برآمدگی ها و چاله ها با عبور آرام از چاله ها و برآمدگیهای زمین می توانید از فشار غیر متعارفی که به سیستم تعلیق و جلوبندی و شاسی واردمی شود بکاهید.
- از چاله های آبگرفته عبور نکنید و برای عبور از نهرها نیز، محلهایی که بستر سنگی است، انتخاب کنبد. در نواحی مرطوب از خط القعر دوری کنید.
- مراقب بوته ها و درختان باشید: به اتوموبیل خود بیاموزید که برای زندگی احترام قائل باشد و به هیچ وجه از روی بوته ها عبور نکند،
- چیزی به جای نگذارید : به هیج عنوان زباله های خود را در صحرا رها و یا دفن نکنید. از ریختن روغن موتور بر روی زمین جدا خودداری کنید. هرچه باخود برده اید بازگردانید. گویی آنجا نبوده اید.