درباره بیهوشی در کودکان بیشتر بدانید

بخوانید در مورد بیهوشی در کودکان که موجب مشکلات در یادگیری آتی کودکانی که نیاز به جراحی های پر شمار با بیهوشی در سه ساله اول عمر دارند، بسیار بالاست.در ادامه مطلب با بیهوشی در کودکان و اثرات آن آشنا شوید .

مطالعات مختلف پیشین نشان داده بودند که داروهای بیهوشی ممکن است سبب بروز نابهنجاری هایی در مغز بچه های جانوران شود. این اولین تحقیق بر روی انسان هاست که نشان می دهد مواجهه کودکان با بیهوشی می تواند تاثیرات مشابهی داشته باشد.
این نتایج از بررسی پرونده ۵۳۵۷ کودک بدست آمده است که در فاصله سال های ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۲بدنیا آمده اند. گروه تحقیق به سرپرستی دکتر رابرت ویلدر، متخصص بیهوشی کلینیک مایو، دریافته اند اگرچه یکبار بیهوشی برای کودکان زیان بار نیست، اما بیهوشی بیش تر خطر بروز مشکل در یادگیری کودک قبل از سن ۱۹ سالگی را تقریبا دو برابر می کند و هرچه دوره بیهوشی بیش تر باشد، این خطر افزایش می یابد.
دکتر رندال فلیک، متخصص بیهوشی همین کلینیک و همکار این تحقیق می افزاید: “توجه به این نکته برای والدین و خانواده ها بسیار مهم است که اگرچه اختلاف قابل توجهی در بروز مشکلات یادگیری در میان این کودکان و کودکان دیگر مشاهده می شود، اما در مورد آن که آیا این اختلاف بطور یقین به سبب بیهوشی به وجود آمده است، اطمینانی وجود ندارد. مسئله آنجاست که هر کودکی که بیهوشی را تحمل کرده است، با یک عمل جراحی نیز روبه رو بوده است. روشن نیست که بیهوشی، تنش فیزیولوژیک جراحی یا حتا مشکلات پزشکی که انجام جراحی را ضروری کرده است، علت مشکلات یادگیری هستند.” دکتر ویلدر می افزاید آسیب پذیری مغز کودکان به علت های مختلف از مغز بزرگسالان بیش تر است، چون در مرحله رشد پویا هستند. مغز در این هنگام به سرعت در حال تشکیل روابط جدید میان سلول ها و اصلاح سلول ها و روابط پیشین است.

با وجود عوارض که بیهوشی در کودکان دارد اما چاره نیست چون برای کودک نمی توانیم از بیهوشی موضعی استفاده کرد .

درباره باورهای غلط بیهوشی بیشتر بدانید

شاید خیلی از شما از رفتن به اتاق‌عمل هراس داشته باشید و از بیهوشی می‌ترسنید، این هراس، به‌دلیل تصورات و باورهای شایع درباره بیهوشی باشد.با ما همراه باشید تا این باورها را به شما معرفی کنیم .

یکی می‌گوید بیهوشی سبب از دست دادن حافظه می‌شود. دیگری می‌گوید بیهوشی باعث ریزش مو می‌شود. آن یکی می‌گوید بیهوشی به دندان‌ها آسیب می‌زند و باورهایی از این قبیل. اما آیا در دنیای امروز با دستاوردهای جدید پزشکی، باز‌هم باید از بیهوشی ترسید؟

دکتر داوود امی، متخصص بیهوشی و مراقبت‌های ویژه و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: اینکه داروهای بیهوشی مرگبار هستند را نمی‌توان به‌معنای عام آن پذیرفت چرا که اصل بر این است که دارو سبب زندگی و حیات شود نه مرگ. البته این مهم را هم نباید از یاد برد که احتمال اینکه هر دارویی برای مصرف‌کننده حساسیت شدید دارویی به همراه داشته باشد، وجود دارد.

او افزود: داروهای بیهوشی بیمار را از حالت هوشیاری طبیعی خارج کرده و به حالت شبه‌کما فرومی‌برد تا بیمار برای انجام عمل جراحی آماده شود؛ به همین دلیل کار متخصص بیهوشی کار بسیار خطیری است چرا که کوچک‌ترین غفلت ممکن است خطرات و ضایعات جبران‌ناپذیری به‌دنبال داشته باشد و این هنر متخصص بیهوشی است که بتواند به‌خوبی از بیمار مراقبت کند.

دکتر امی گفت: متخصص بیهوشی، تنفس طبیعی یا ضربان قلب طبیعی را به ناچار از مریض می‌گیرد و در ازای آن شرایطی را برای جراح فراهم می‌کند که جراح بدون اشکال عمل جراحی را انجام دهد. از طرف دیگر، متخصص بیهوشی پس از عمل، تنفسی را که گرفته باید باز گرداند، ضربان قلب را باید به ریتم نرمال آن تبدیل کند، هوشیاری را باید به سطح طبیعی‌اش برگرداند و حالتی از بی‌دردی را برای بیمار پس از عمل به‌وجود آورد که درد پس از عمل را احساس نکند و اینها همه ظرافت، دقت و تخصص می‌خواهد. به همین دلایل، داروهای بیهوشی را فقط باید متخصصان بیهوشی تجویز کنند چرا که فقط این گروه هستند که به‌درستی می‌دانند چرا، کجا و چگونه بیمار باید از این داروها استفاده کند و عوارض داروها را می‌شناسند.

او بیهوشی را به‌طور عمده به 2 دسته بیهوشی‌های عمومی و بیهوشی‌های منطقه‌ای تقسیم کرد و گفت: بیهوشی عمومی همان است که همیشه در ذهن مردم وجود دارد؛ یعنی بیمار به‌طور کامل از دنیای واقعی خارج شده و نفس و ضربان قلبش در اختیار متخصص بیهوشی قرار می‌گیرد و بی‌دردی برای بیمار ایجاد می‌شود. اما در بیهوشی‌های منطقه‌ای، بیمار هوشیار است، صحبت می‌کند، ضربان قلب و تنفسش با خودش است. به سخن دیگر متخصص بیهوشی موهبت‌های حیاتی را از بیمار نمی‌گیرد بلکه فقط با داروهای خاص بیمار را در منطقه‌ای که نیاز است بی‌حس می‌کند.

معاون آموزش و پژوهش سازمان نظام پزشکی کشور افزود: هر دو نوع بیهوشی، نیاز به تخصص و مهارت دارد و کوچک‌ترین غفلت از سوی پزشک، متوجه بیمار خواهد شد، اما درهرحال، ماموریت بیهوشی عمومی از نظر سطح مراقبت مهم‌تر است زیرا پزشک هوشیاری بیمار را از او می‌گیرد و سپس باید به او بازگرداند.

دکتر امی درباره آمادگی‌های قبل و بعد از بیهوشی هم گفت: بیهوشی، طیف وسیعی از آمادگی‌های قبل و بعد از عمل را از ساده تا پیچیده شامل می‌شود. این آمادگی‌ها با توجه به نوع عمل و سن بیمار متفاوت است. به‌طور قطع، یک عمل ساده با کمترین میزان خطر، به مراقبت‌های بیهوشی ساده‌تری نیاز دارد اما انجام بیهوشی برای بیماری با سن بالا که به‌عنوان مثال، دارای بیماری فشارخون، دیابت و بیماری قلبی باشد با خطر بسیار زیاد همراه است و این مهم نیاز به مراقبت‌های ویژه و دقت دارد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، باورهای رایج در بین مردم درباره بیهوشی را غلط ارزیابی کرد و گفت: به‌طور عام نمی‌توان گفت داروهای بیهوشی باعث از دست دادن حافظه، ریزش‌مو، مشکلات برای جنین، مشکلات ژنتیک و سایر باورها در بین مردم می‌شود. البته یکسری مطالعات درباره اثرات داروهای بیهوشی روی زنان باردار در حال انجام است که هنوز به نتیجه قطعی نرسیده است، اما اینکه چرا این باورها در بین مردم شایع شده به‌دلیل آن است که در قدیم از داروهای بیهوشی با ضریب خطر بالا استفاده می‌شد که ضایعاتی را به‌دنبال داشت اما با پیشرفت علم پزشکی و دستاوردهای چشمگیر در این عرصه، آن داروها در حال حاضر از رده خارج شده‌اند، به‌طوری که ما در حال حاضر با داروهای نسل چهارم بیهوشی کار می‌کنیم که فوق‌العاده ایمن و مطمئن هستند.

دکتر امی خاطرنشان کرد: با اینکه داروهای بیهوشی نسل جدید، ایمن هستند، نباید فراموش کرد که کوچک‌ترین غفلت توسط متخصص بیهوشی در به‌کارگیری آن می‌تواند مرگ بیمار را به همراه داشته باشد و به همین دلیل است که در سیستم تربیت متخصص در این رشته سختگیرانه عمل می‌شود.

این متخصص بیهوشی افزود: شاید به همین دلیل است که از 200 هزار مورد بیهوشی در دنیا، فقط یک مورد منجر به مرگ می‌شود. دکتر امی اظهار امیدواری کرد: با توجه به تکنولوژی‌های مدرن این رشته در دنیا، امیدواریم امکان استفاده از تجهیزات و امکانات پیشرفته پایش و داروهای خیلی خوب را در ایران داشته باشیم چرا که با برخورداری از این امکانات، سطح مراقبت‌ها از بیماران نیز افزایش می‌یابد.

امیدوارم با دانستن این باورهای غلط دیگر وقتی می گویند باید بیهوش شوید دیگر خودتان را نبازید

تاثیرات بیهوشی بر مغز انسان

دانستنی هایی در مورد اثراتی که بیهوشی بر مغز انسان می گذارد را در دانشنامه سلامت بخوانید .

محققان از مرکز پزشکی بیمارستان کودکان سینسیناتی در گزارش سالیانه‌ی مغز و اعصاب ذکر کرده‌اند که آزمایش‌ها بر روی موش‌های آزمایشگاهی نشان می‌‌دهد اثرات نوروتوکسیک (مخدر اعصاب) به سن نورون‌های مغز بستگی دارد نه سن حیوانی که تحت بیهوشی قرار گرفته است.

اگر چه برای تایید ارتباط یافته‌ها با انسان تحقیقات بیشتری لازم است، اما دکتر آندریاس لوئپ، پزشک و محقق بخش بیهوشی، در این مطالعه اهمیت این امر را برای سلامتی میلیون‌ها نفر از کودکان و بزرگسالان که سالانه تحت بیهوشی جراحی قرار می‌گیرند نشان می‌دهد.

دکتر لوئپ گفت: «بر خلاف باورهای قبلی، نشان می‌دهیم که مرگ سلولی ناشی از بیهوشی در نورون‌ها به مغز افراد نابالغ محدود نمی‌شود. در عوض به نظر می‌رسد این آسیب ناشی از بیهوشی، نورون‌هایی را مورد هدف قرار می‌دهد که در سن خاص مرحله‌ی بلوغ قرار دارند. این یافته‌ها ما را یک گام به درک مکانیسم اساسی این پدیده نزدیک‌تر می‌کند.»

نورون‌های جدید که به وفور در بسیاری از مناطق مغز افراد جوان تولید می‌شود بیانگر این مطلب است که چرا پژوهش‌های قبلی بر مراحل رشد و سن فرد متمرکز شده بودند. در یک مغز بالغ روند شکل‌گیری نورون‌های جدید به طور قابل ملاحظه‌ای کند می‌شود، اما تولید آن تا مراحل بعدی زندگی در گایروس و پیاز بویایی ادامه می‌یابد.

لئوپ و همکارانش در این پژوهش به طور خاص بر گایروس دندانه‌ای که به کنترل یادگیری و حافظه کمک می‌کند متمرکز شدند. این پژوهش با همکاری محققان از کالج پزشکی دانشگاه سینسیناتی و بیمارستان کودکان دانشگاه فودان شانگهای چین انجام شدند.

محققان موش‌های نوزاد، نوجوان و جوان را با بی‌حس‌کننده‌ی ایزوفلوران که استفاده‌ی کلینیکی گسترده‌ای دارد، با دزی نزدیک به آنچه در عمل جراحی بکار می‌رود بیهوش کردند. در تایید پژوهش‌های قبل، نوزادان موش مرگ گسترده‌ی نورون‌ها را در ساختار‌های مغزشان نشان دادند که اثر مهمی بر گایروس‌های دندانه‌ای نداشت. با این حال این اثر در موش‌های جوان برعکس بود، یعنی حداقل اثر نورونی در ساختارهای مغز و در مقابل مرگ قابل توجه سلول‌ها در گایروس‌های دندانه‌ای را نشان دادند.

این تیم تحقیقاتی سپس مطالعات گسترده‌ای برای یافتن سن و مرحله بلوغ نورون‌های متاثر را که مشخصه‌ای از آسیب‌پذیری و مرگ سلولی ناشی از بیهوشی بودند انجام دادند و نتایج مشابهی در موش‌های بالغ نیز مشاهده کردند.

در تحقیقاتی که بیش از 10 سال گذشته انجام شده است روشن شده که استفاده از بی‌حس‌کننده‌ها، مرگ سلولی را در مغز حیوانات در حال رشد افزایش می‌دهد که این امر موجب افزایش نگرانی سازمان غذا و داروی آمریکا، پزشکان، متخصصین علوم اعصاب و عموم مردم گشته است. همچنین پیگیری این مطالعات در کودکان و بزرگسالان که تحت بیهوشی‌های جراحی قرار گرفته‌اند، وجود ارتباطی با اختلالات یادگیری و اختلالات حافظه را نیز نشان می‌دهد.

ضمن هشدار فوری درباره‌ی یافته‌های فعلی بر روی کودکان و بزرگسالان تحت بیهوشی، دکتر لئوپ گفت که تیم تحقیقاتی وی در حال تلاش برای آگاهی کافی از تاثیرات بیهوشی بر واکنش‌های شیمیایی مغز و توسعه‌ی استراتژی‌های درمانی محافظ مورد نیاز می‌باشند. برای این منظور، گام بعدی آن‌ها شناسایی فرایندهای مولکولی خاصی می‌باشد که با بیهوشی منجر به مرگ سلول‌های مغز می‌شود.

دکتر لئوپ گفت: «جراحی اغلب برای نجات جان انسان‌ها حیاتی است و معمولا بدون بیهوشی قابل انجام نیست. پزشکان باید به طور دقیق با بیماران، والدین و همراهان وی درباره‌ی خطرات و مزایای بیهوشی صحبت کنند تا با آگاهی از خطرات آن تا خد ممکن از درمان به این صورت اجتناب کنند.»

دکتر لئوپ در این پژوهش با همکاری محققان از کنسرسیوم تحقیقات تصویربرداری عصبی در مرگز پزشکی بیمارستان کودکان سینسیناتی، به بررسی تاثیر بیهوشی در مغز کودکان با استفاده از تصویر برداری تشدید مغناطیسی یا MRI که یک تکنولوژی غیرتهاجمی‌ست پرداخته است.

نکته : دوستان قبل از انجام هر نوع عمل و بیهوشی بیماری های زمینه ای خود را با پزشک بیهوشی در میان بگذارید .

عوارض دارو بیهوشی هالوتان بر کبد

بخوانید در دانشنامه سلامت در مورد داروی بیهوشی هالوتان و اثرات آن بر کبد و عوارضی که این دارو بر بیماران دارد .

استفاده از داروی بیهوشی هالوتان علاوه بر عوارضی که برای بیمار دارد، سلامت پرسنل اتاق عمل را نیز تهدید می کند و همین مسئله منجر به این امر شده که دست اندرکاران و متخصصین بیهوشی، نسبت به حذف این دارو از لیست داروهای مصرفی اقدام کنند.
“هالوتان” که یک نوع داروی تبخیری بیهوشی است، به خاطر عوارض جانبی که دارد از لیست داروهای مصرفی کشورهای مختلف دنیا حذف شده اما استفاده از این ماده بیهوشی همچنان در برخی از مراکز درمانی کشورمان متداول است و همین مسئله تا حدود زیادی موجبات نگرانی دست اندرکاران امر سلامت را فراهم آورده است.

به گفته دکتر محمد مهدی قیامت، رئیس انجمن بیهوشی و مراقبت های ویژه ایران، استفاده از این دارو در جراحی های قلب، خطراتی به همراه دارد که می تواند منجر به مرگ بیمار شود.

وی در عین حال از انجام عمل جراحی به واسطه استفاده از این ماده بیهوشی در برخی مراکز درمانی خبر می دهد و می گوید: واقعیت امر این است که نمی توان عمل جراحی تنها به این دلیل انجام نداد، چون داروی بیهوشی دیگری برای استفاده آنها وجود ندارد.

قیامت در خصوص اینکه چرا به رغم اطلاع همگان از عوارض این دارو، اما استفاده از آن همچنان در برخی مراکز درمانی متدوال است، به عدم همکاری وزارت رفاه در این قضیه اشاره می کند و می افزاید: وجود دور تسلسل در وزارت رفاه باعث شده که وقت رسیدگی به مشکلات در این وزارتخانه وجود نداشته باشد.

رئیس انجمن بیهوشی و مراقبت های ویژه ایران، در عین حال از همکاری مسئولان وزارت بهداشت در حذف این ماده بیهوشی از لیست داروهای مصرفی در کشور، قداردانی می کند و می گوید: خوشبختانه روند مطلوبی در خصوص حذف داروی بیهوشی هالوتان از اتاق های عمل، دنبال می شود که رضایت خاطر متخصصین بیهوشی را فراهم آورده است.

قیامت تاکید می کند: در صورتی که وزارت رفاه داروهای جایگزین هالوتان را در فهرست بیمه بیاورد، حذف این دارو از اتاق های عمل در بیمارستانهای بخش دولتی سریع تر صورت می گیرد.

رئیس انجمن بیهوشی و مراقبت های ویژه ایران، اوائل تیر ماه گذشته در خصوص میزان مصرف داروی هالوتان، گفته بود که 95 درصد مصرف اتاق های عمل در کشور، از این ماده بیهوشی است.

به گفته وی در حال حاضر این میزان به حدود 5 درصد کاهش یافته که می تواند یک موفقیت در حوزه نظام سلامت به حساب بیاید.

قیامت با تاکید بر اینکه 20 درصد بیمارانی که با داروی هالوتان در اتاق عمل بیهوش می ‌شوند، دچار عوارض کبدی می شوند، افزود: استفاده از این دارو علاوه بر اینکه برای بیمار مضر است، سلامت پرسنل اتاق عمل را تهدید می کند و عارضه به همراه دارد.

با توجه به عووارضی که این دارو دارد بهتر است آن را از داروهای بیهوشی حذف کنید .