چگونه انعطاف پذیر باشیم و از فرسودگی های شغلی جلوگیری کنیم ؟

فرسودگی شغلی حالتی از خستگی جسمی ، عاطفی و روحی است که در نتیجه مواجهه مستقیم و دراز مدت فرد با مردم و در شرایطی که از لحاظ هیجانی طاقت فرساست، در وی ایجاد می شود.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، فرسودگی شغلی، فرآیندی آهسته است که در دورهای طولانی از زمان رخ‌می‌دهد. نشانه های عمدة فرسودگی شغلی عبارتند از : احساس درماندگی ، نا امیدی ، سرخوردگی ، رشد دیدگاه منفی نسبت به خود و دیگران : فرسودگی شغلی ، بر اثر استرس شدید ، مداوم و کنترل شده و زمانی که تقاضای محیط شغلی بیش از توانایی های شخصی فرد برای سازگاری یا موفقیت باشد ، به وجود می آید .

مراحل فرسودگی شغلی

مراحل پنج گانه فرسودگی شغلی عبارتند از :

۱- مرحله ماه عسل: در این مرحله فرد احساسات شادمانی و سرخوشی ناشی از برخورد با شغل جدید را تجربه می کند این احساسات عبارتند از: تهییج ، اشتیاق ، غرور و چالش

۲- مرحله کمبود سوخت: در این مرحله فرد نوعی احساس مبهم زوال ، خستگی و گیجی را تجربه می کند. نشانه های این مرحله عبارتند از: نارضایتی شغلی ، عدم کارایی ، اختلال در خواب و احساس خستگی

۳- مرحله نشانه مزمن: نشانه های عادی این مرحله عبارتند از: فرسودگی مزمن ، بیماری جسمی ، خشم و افسردگی

۴- مرحله بحران: در این مرحله فرد احساس می کند که بر او ستم رفته است و تمایلات مربوط به بدبینی ، شک و تردید نسبت به خود، در او افزایش می یابد.

۵- مرحله برخورد با دیوار: این مرحله از نشانگان فشار روانی ناشی از فرسودگی شغلی با به پایان رسیدن نیروی فرد برای سازگاری با محیط کار مشخص می شود و احتمال دارد در این مرحله فرد شغل خود را از دست بدهد.

در ادامه مطلب ، به شیوه های عمدة‌ رفتاری و شناختی مقابله با فرسودگی شغلی اشاره می شود .

- شکرگزار باشید

با شمارش نعمت هایی که در دسترس داریم شروع می کنیم. اگر شکرگزار نباشید هرگز راضی و خشنود نخواهید بود. به اطرافتان نگاه کنید و از تمام چیزهایی که دارید فهرستی تهیه کنید. به چیزهای کوچک هم بی توجه نباشید. حتی به خاطر سختی ها و موانع و شکست ها قدردانی کنید؛ چرا؟ از آنجا که اینها درس های زندگی هستند و به شما قدرت می دهند و می آموزند که چگونه استقامت کنیدو انعطاف پذیر باشید. برای هر امی که برای مرتفع کردن مشکلات برمی دارید شکرگزار باشید. همواره خوشبین و امیدوار باشید چه در خوشی ها، چه در ناملایمات و بدانید که اینگونه زندگی کردن، راهگشای آینده ای روشن است.

- تجربیاتتان را به اشتراک بگذارید

همه ما می توانیم خوشبینانه زندگی کنیم. بیایید تجربیاتمان را در اختیار دیگران قرار دهیم، موفقیت ها و حتی شکست هایمان را. کافی است بدانیم که دیگران هم در همان قایقی بودند که ما هستیم و آرامشمان را حفظ کنیم. امیوار بودن مهمترین اصل خوش بینی است. وقتی دیگران را در تجربیاتمان شریک می کنیم ابزار لازم برای خودسازی، تکامل واستقامت به آنها می دهیم که جزیی از ذات انسان است.

- بخشش. گفتنش آسان است، اما شما باید ببخشید

باید کسانی را که این توانایی را در شما قوت بخشیدند، عفو کنید. باورکنید که «گذشته، گذشته است».

به این فکر کنید که احتمالا آن شخص هم می خواهد گذشته اش را پاک کند. با گذشته آشتی کنید تا زمان حالتان را خراب نکنید.

هنگامی که می بخشید، آن فصل تاریک را از زندگی تان حذف می کنید و در نتیجه زندگی مثبت تر و شادتری خواهید داشت.

- شنونده خوبی باشید

هنگامی که شنونده خوبی هستید توانایی خود را برای درک بیشتر افزایش می دهید و بالعکس، اگر شنونده خوبی نباشید جهان را با کلمات یا افکار گمراه خود مسدود خواهید کرد.

شنونده بودن، نشان دهنده اعتماد به نفس بالا و احترام گذاشتن به دیگران است. دانش و اعتماد به نفس نشانه امین بودن و مثبت بودتن فرد است. شنونده خوبی باشید و به دیگران انرژی مثبت بدهید.

- حسادت را به انرژی تبدیل کنید

هنگامی که حسادت می ورزیم، تنها به خودمان صدمه می زنیم. جهان به شما بدهکار نیست چون فرد دیگری بهتر از شما وجود دارد.

از این انرژی برای ساختن شخصیت و بِرند حرفه ای تان کمک بگیرید. موفقیت دیگران کاتالیزوری است که به شما کمک می کند تا موفقیت را در آغوش بکشید.

- بیشتر لبخند بزنید، اخم نکنید

وقتی لبخند می زنیم، در حال خلق شادی هستیم و به اطرافیانمان انرژی می دهیم. با اخم کردن دیگران را از خود می رانیم. شادی، حتی به میزان خیلی کم، «سروتونین» یا همان هورمون شادی، تولید می کند و باعث می شود تا شما بر سخت ترین شرایط غلبه کنید.

- ورزش، رژیم غذایی سالم و ویتامین D

ممکن است این مبحث تکراری باشد اما همه ما روزانه نیاز داریم حداقل ۱۵ دقیقه ورزش کرده و نور کافی دریافت کنیم.

اگر از نور کافی بهره مند نمی شوید با پزشک خود درباره نکمل های ویتامین D و پرتودرمانی مشورت کنید.

اگر مشغله کاری تان زیاد است و برای ورزش وقت ندارید، بهتر است به جای آسانسور از پله استفاده کنید یا ماشینتان را در دورترین نقطه پارکینگ پارک کنید.

هر چه بیشتر تحرک کنیدسالم تر می مانید. در خوردن میانه روی کنید، میوه وسبزیجات بیشتری مصرف کنید. اگر در طول روز احساس گرسنگی می کنید و آلرژی ندارید، از خکشبار، گردو و بادام استفاده کنید.

اگر آلرژی دارید به جای سه وعده غذایی، وعده های غذایی کمتر و کوچکتر داشته باشید. انرژی که از ورزش، رژیم غذایی سالم و نور خوشید کسب می کنید باعث تمرکز بیشتر و طبیعتا منجر به بروز رفتار مناسب تر می شود.

- نسبت به آینده مثبت اندیش باشید

مثبت نگری توانایی کشف بارقه های امید در آسمان زندگی است. تصور کنید که عمل جراحی دارید، بدترین افکار به سراغتان می آیند. آنقدر این افکار قوی هستند که نمی توانید ادامه دهید. شروع به تجسم کنید، کدام مرحله از عمل جراحی هستید؟ نتیجه این جراحی چه خواهد بود؟

مهم هدف است که خوب است. فقط امروز است که سخت به نظر می رسد یا تصور کنید دانش آموزی که خود را برای یک امتحان سخت آماده می کند، شاید آماده سازی و حفظ کردن مطالب و اطلاعات سخت به نظر برسد. گویی پایان جهان است اما انرژی بگیرید و تصویرسازی کنید. رتبه ای را که کسب می کنید چه آینده ای برایتان رقم خواهد زد. همیشه سختکوشی نیتجه می دهد. زندگی شانسی نیست، چیزی است که خودتان آن را می سازید.

- سرزنش کردن را کنار بگذارید

بسیار آسان است که دیگران را به خاطر موقعیت مان سرزنش کنیم.

مردم سیاستمداران، کارفرمایان و هر شخص ثالثی را برای مشکلات خود سرزنش می کنند. هر وقت توانستید خود را کنترل کنید، خوشبینی را پیدا کرده اید و موفقیت خود به سراغ شما آمده است. به یاد داشته باشید فرصت در دره هاست؛ نه قله.

- بدانید که گذشته طرحی برای آینده نیست

تنها به خاطر اینکه زندگی سختی را پشت سر گذاشته اید، به این معنی نیست که بد هم به پایان می رسد. تجربه های تلخ را نشانه آینده بد ندانید؛ برعکس، توجه داشته باشید که آن تجربیات را پشت سر گذاشته اید و آینده ای روشن پیش رو دارید.

- روز را با تشریفات آرامش‌دهنده شروع کنید: به‌جای پریدن از رختخواب، به‌محض بیدارشدن، دست‌کم ۵‌دقیقه صرف مراقبه کنید، یادداشت‌های خود را بنویسید، نرمش‌های ملایم انجام دهید یا عادت به خواندن چیزی کنید که شما را تحریک کند.

- عادت‌هایی هم‌چون خوردن منظم و سالم، تمرین‌کردن و خوابیدن را به‌کار بگیرید: وقتی خوراک درستی داشته باشید، در فعالیت‌های منظم فیزیکی شرکت نموده و استراحت کافی می‌کنید، انرژی کافی برای مقابله با مشکلات زندگی را خواهید داشت.

- ایجاد حد و حدود: خود را زیاد پرمشغله نسازید. یاد بگیرید که چطور به درخواست‌های‌تان به وقت خودش جواب (نه) بدهید. اگر این‌ امر برای شما مشکل است، به‌یاد داشته باشید که گفتن (نه) به‌ بعضی چیزها، به شما اجازه می‌دهد که به چیزهایی که واقعاً می‌خواهید انجام دهید، جواب (بله) بدهید.

- گرفتن یک وقت استراحت از کار و تکنولوژی: هر روز، ساعاتی را برای انفصال کامل در نظر بگیرید. تب‌و‌تاب‌تان را کنار بگذارید، تلفن و رایانه را خاموش کنید و چک‌‌کردن ایمیل را متوقف سازید.

- قسمت فعال خود را تغذیه کنید: فعالیت، یک پادزهر برای افراد فرسوده است. وضعیت جدید را امتحان کنید، یک پروژه‌ی سرگرم‌کننده را شروع کنید یا یک سرگرمی مورد علاقه را از سر بگیرید؛ فعالیت‌هایی که هیچ ارتباطی به کارتان ندارند را انتخاب کنید.

- یاد بگیرید چطور استرس را مدیریت کنید: وقتی شما در مسیر فرسودگی هستید، ممکن است احساس ناتوانی کنید اما بیش از آن‌چه فکر می‌کنید، روی استرس کنترل دارید. یاد‌گرفتن این‌که چطور استرس را مدیریت کنید، به شما کمک می‌نماید که دوباره تعادل خود را به‌دست آورید.