خون کامل ( Whole Blood )، فراورده بدون تغییری است که از اهداکننده گرفته می شود . حجم آن cc450 می باشد و فاقد پلاکتهای فعال و فاکتورهای انعقادی ناپایدار (V و VIII ) است .
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، هماتوکریت آن بطور متوسط ۴۰% است . تزریق یک واحد آن به یک فرد با وزن متوسط (kg 70 )هموگلوبین بیمار را g/dl 2/1-1 و هماتوکریت را ۴-۳% افزایش می دهد .
موارد مصرف :
۱-جایگزین گلبول قرمز در خونریزی حاد همراه با هیپوولمی
۲-تعویض خون
۳-در مواردی که کنسانتره قرمز در دسترس نباشد
طریقه مصرف :
- باید از نظر ABO ، Rh و کراس مچ با گیرنده خون سازگار باشد .
- هرگز نباید داروی دیگر به واحد خون اضافه کرد .
* سرعت تزریق خون در ۱۵ دقیقه اول ml/min2 و پس از آن بصورت متوسط باسرعت ml/min5-2 می باشد
* سرعت تزریق خون طی ۱۵ دقیقه اول باید آهسته باشد و بیمار بایستی از نظر بروز علایم ابتدایی واکنشهای تهدید کننده حیات تحت کنترل مداوم باشد
توجه : خون کامل باید طی ۳۰ دقیقه پس از خارج کردن از یخچال تزریق شود در غیر اینصورت نباید جهت مصارف بعدی در یخچال نگهداری شود . زیر آمادگی ایجاد عفونت باکتریایی و نقصان در عملکرد سلولهای آنها وجود دارد .
دمای نگهداری :
جهت ذخیره سازی در دمای ۶-۱ درجه سانتیگراد و جهت حمل و نقل در دمای ۱۰-۱ درجه سانتیگراد نگهداری می شود .
مدت انقضاء:
بسته به نوع ماده ضد انعقاد (CPD تا ۲۱ روز و CPDA – ۱ تا ۳۵ روز ) قابل نگهداری است .
موارد منع مصرف
* بیمارانی که در معرض خطر افزایش بار حجمی می باشند .
* درمان کم خونی مزمن
* نارسایی قلبی اولیه
مقدارخون کامل W.B مورد نیاز
Hb)× ۶ اولیه – Hb موردنظر)× وزن
۶ میلی لیترخون کامل به
ازای هر کیلو گرم یک گرم
Hb را افزایش می دهد
Store : 1-6 0C
در هنگام تزریق خون مسیر جریان خون فقط با
دستگاهBlood Warmer گرم شود
گلبول قرمز متراکم
تعریف : فراورده ای است که با خارج نمودن حدود ۶۵-۸۰% پلاسمای خون کامل تهیه می شود . حجم آن بین ۲۸۰-۲۵۰ میلی لیتر و هماتوکریت آن ۸۰% -۶۵% است
موارد مصرف :
جایگزین گلبول قرمز در بیماران کم خونی
همراه با مایعات جایگرین مانند کریستالوئید یا محلول کلوئید در خونریزی حاد مصرف می شود
طریقه مصرف :
همانند خون کامل
جهت تسهیل جریان خون می توان نرمال سالین ( ml 100-50 ) را با استفاده از ست تزریقی به شکل Y به آن اضافه کرد
دمای نگهداری
جهت ذخیره سازی در دمای ۶-۱ درجه سانتیگراد و جهت حمل و نقل در دمای۱۰-۱درجه سانتیگراد نگهداری می شود
مدت انقضاء
بسته به نوع ماده ضد انعقاد (CPD تا ۲۱ روز و CPDA -1 تا ۳۵ روز ) قابل نگهداری است . در صورتیکه سیستم باز شود مثلاً جهت تهیه گلبول قرمز شسته شده ، مدت انقضا ۲۴ ساعت خواهد بود .
عوارض انتقال خون
همولیز حاد بهعلت ترانسفوزیون خون غیره همگروه با بیمار شایعترین علت مرگ بلافاصله پس از ترانسفوزیون مىباشد. در مورد مرگ و میرهاى دیررس پس از انتقال خون، شایعترین عامل هپاتیت است.
۱. واکنشهاى همولیتیک عارضه جدى انتقال خون مىباشند. شدیدترین واکنشهاى زودرس، بهعلت ناسازگارى سیستم ABO ایجاد مىشوند، اما واکنشهاى دیررس جدى (بعد از یک هفته) نیز ممکن است در اثر آنتىبادىهاى تولیدشده در روند ایزوایمیونیزاسیون به دنبال ترانسفوزیون قبلى یا حاملگى رخ دهند. نشانهها عبارتند از: وحشت، سردرد، تب، لرز، درد در محل تزریق یا درد پشت، شانه و شکم و شوک؛ ولى در بیمار بیهوش تنها یافتهها ممکن است خونریزى خود بهخود از نواحى مختلف و تغییر در علائم حیاتى باشد.
۲. تب شایعترین واکنش زودرس بهدنبال ترانسفوزیون مىباشد که عمدتاً بهدلیل واکنش بیمار در برابر گلبولهاى سفید خوندهنده ایجاد مىشود. درمان با داروهاى تببر صورت مىگیرد. اگر علىرغم درمان اولیه با داروهاى تببر، بهدنبال تزریق ۳ واحد مختلف خون، تب ایجاد شود، باید از فرآوردههائى که میزان لکوسیت آنها کم است استفاده نمود.
۳. حدود ۱% ترانسفوزینها، واکنشهاى آلرژیک روى مىدهند که معمولاً خفیف بوده همراه خارش، کهیر، برونکواسپاسم مىباشند ولى مىتوانند شدید یا حتى کشنده باشند.
۴. انتقال بسیار سریع مقادیر زیاد خون ممکن است در گردش خون ایجاد عارضه نماید (مانند نارسائى قلبى یا تنفسی). این مسئله بهخصوص در مورد افراد مسن یا معلول صدق مىکند.
۵. هپاتیت C ویرال که از دهنده سرایت مىکند، عارضه کشنده و شایع ترانسفوزیون مىباشد.
۶. از طریق ترانسفوزیون احتمال انتقال AIDS وجود دارد.
۷. آلودگى خون توسط باکترىها ممکن است در اثر جمعآوری، ذخیرهسازى و تجویز نامناسب روى دهد.