حقایق جالب درباره رویاهای شبانه

همگی ما هر شب خواب می‌بینیم، با این حال بیشتر ما چیز زیادی در مورد خواب‌هایمان نمی‌دانیم. این که از کجا می‌آیند؟ چه معنایی می‌دهند؟ آیا می‌توان آنها را کنترل کرد، آیا لازم است که آنها را تعبیر کنیم؟ این نوشتار به بازگویی چند حقیقت حیرت‌انگیز در مورد رویاهای شبانه از دید متخصصان این رشته می‌پردازد.

خواب‌دیدن می‌تواند به توانایی یادگیری کمک می‌کند

اگر مشغول مطالعه برای یک امتحان یا در حال آموزش یک مهارت جدید هستید، می‌توانید به‌جای یک ساعت سروکله‌زدن بیشتر با کتاب‌ها، چرت کوتاه بزنید یا کمی زودتر به رختخواب بروید، چون وقتی مغز در خواب مشغول رویا دیدن می‌شود، قدرت یادگیری و حل مسائل آن افزایش پیدا می‌کند.

تحقیقات محققان دانشکده پزشکی هاروارد که در نشریه «زیست‌شناسی امروز» منتشر شده، نشان می‌دهد که خواب دیدن یکی از روش‌های مغز برای فرآوری، تکمیل و فهم اطلاعات جدید است. برای افزایش کیفیت خواب و در نتیجه افزایش توانایی یادگیری مغز، پیشنهاد می‌شود که از سروصدای مزاحم در اتاق خواب مثل صدای تلویزیون پرهیز کنید، چون ممکن است تأثیر منفی بر کمیت و کیفیت رویاهای شما بگذارد.

فریب‌خوردن یکی از متداول‌ترین خواب‌هاست

اگر با عرق سرد از خواب پریده‌اید، چون کابوس تلخی درباره خیانت دوست یا همسرتان ‌دیده‌اید، نگران نباشید. به‌گفته لوری کین‌لاونبرگ، نویسنده و متخصص تعبیر خواب «بیشترین رویاهای گزارش‌شده مربوط به خیانت همسران است». نتیجه تحقیق او روی بیش از 5000 زن نشان می‌دهد که خواب‌های مربوط به بی‌وفایی کابوسی ‌ا‌ست که بیشتر انسان‌ها را شکار می‌کند و گاهی به‌طور منظم تکرار می‌شود. اما این خواب‌ها بندرت ریشه در واقعیت دارند و بیشتر به ترس‌های درونی انسان از فریب خوردن و اشتباه کردن مرتبط می‌شوند.

شما می‌توانید چندین خواب را در یک شب ببینید

این‌طور نیست که هر شب فقط یک خواب دیده شود، بلکه معمولا ده‌ها خواب در یک شب دیده می‌شود. با این حال ما همه آنها را به خاطر نمی‌آوریم. در هر شب‌ ما هر ?? دقیقه یک خواب می‌بینیم و با گذشت شب هر مرحله خواب‌دیدن طولانی‌تر از قبلی می‌شود. نخستین خواب ما فقط حدود ? دقیقه طول می‌کشد و آخرین خوابی که پیش از بیدار شدن می‌بینیم، می‌تواند بین ?? دقیقه تا یک ساعت باشد. برآورد شده که بیشتر انسان‌ها در طول عمر خود بیش از 100هزار خواب می‌بینند.

شما می‌توانید بعد از بیدارشدن هم ادامه خوابتان را ببینید

آیا تاکنون شده از خوابی آنچنان زیبا و بی‌نقص بیدار شوید که آرزو کنید کاش از خواب بیدار نمی‌شدید تا همچنان در آن غوطه‌ور می‌بودید؟ البته چنین چیزی ممکن است! کافی است که همچنان دراز بکشید و برای چند دقیقه در وضعیت شبه‌خواب باقی بمانید. در همان وضعیتی که لحظه بیداری از خواب داشته‌اید. نباید حتی یک ماهیچه خود را تکان دهید، چون وقتی بدنتان را تکان می‌دهید، خودتان را از رویایی که در حال دیدن آن بود‌ه‌اید جدا می‌کنید.

حتی بد‌ترین خواب‌ها را می‌توان تعبیر کرد

اگرچه باورش سخت است که خواب‌های عجیب‌ و غریب درباره عزیزانتان، سیرک، برف و بوران بتوانند ارتباطی با زندگی واقعی داشته باشند، اما در حقیقت اینها ممکن است نمادهایی برای واقعیت‌های دیگر باشند. در واقع تعبیرهایی احتمالی را برای هر خوابی می‌توان در نظر گرفت. جفری سامبر، روان‌درمان آموزش‌دیده در دانشگاه هاروارد می‌گوید، معنای خواب‌های ما بیشتر وقت‌ها با چیزهایی مرتبط است که ما نیاز داریم در مورد خودمان و جهان اطراف‌مان بفهمیم. به جای نادیده‌گرفتن خواب‌های عجیب باید به این فکر کنیم که دیدن این خواب چه احساسی را در ما برانگیخته‌است. ما علاقه داریم که این خواب‌ها را به دلیل محتویات غیرعادی‌شان نادیده بگیریم. اما در واقع احساس ما هنگام دیدن این خواب موضوعی است که بیشترین اهمیت را دارد. مثلا اگر در خواب همراه مادرتان به سیرک رفته‌اید و برف و بوران هم شروع شده، سیرک و برف و بوران وسیله‌ای هستند که شما بتوانید به طور غیرمستقیم احساسات و عواطف خود را نسبت به مادرتان تجربه کنید.

راز خواب‌هایی که به طور مرتب تکرار می‌شوند

آیا تاکنون کابوس‌های مشابهی هر شب سراغ شما آمده ‌است؟ در اینجا شما باید به دنبال پیام‌های نهفته در این خواب‌ها باشید تا بتوانید از شر آنها خلاص شوید. برای مثال یکی از کابوس‌های تکرارشونده شایع به از دست دادن و شکستن دندان‌ها مربوط می‌شود. در مورد این رویا شما باید به این بیندیشید که دندان و دهان شما چه چیزی را نمایندگی می‌کنند. برای ذهن هنگام ساختن رویا، دندان و دیگر اعضای دهان نماد واژگانی هستند که شما به کار می‌برید. پس چنین کابوسی می‌تواند به این معنا باشد که شما مشکلی در صحبت‌کردن و نحوه ارتباط برقرارکردن دارید که باید آن را برطرف کنید. البته همه این تعبیرها فقط برای این است که شما تحت‌تاثیر مثبت خواب دیدن قرار گیرید.

شما می‌توانید خواب‌های خود را کنترل کنید

مطالعه جدید روی 3000 نفر نشان داده که کنترل خواب‌دیدن یا رویای شفاف امکان‌پذیر است. 9‌/‌64 درصد شرکت‌کنندگان در این تحقیق گفته‌اند که هنگام خواب‌دیدن از این‌که خواب هستند آگاهی دارند و 34 درصد گفته‌اند گاهی قادر به کنترل اتفاقاتی هستند که در خواب می‌افتد.

توانایی تغییر و تعیین خواب‌ها مهارتی نیست که همه از آن برخوردار باشند ولی می‌توان آن را تقویت کرد.

به ‌گفته دکتر کلی‌ بالکلی، متخصص رویاهای شبانه و استاد دانشگاه برکلی، این تکنیک بویژه برای آنهایی مفید است که از کابوس‌های تکرارشونده رنج می‌برند. او توصیه می‌کند قبل از خواب با خود بگویید که اگر کابوس دوباره سراغم آمد من به یاد می‌آورم که این فقط یک خواب است. وقتی شما در زمان خواب دیدن از این‌که در خواب هستید، آگاه باشید نه تنها توانایی تغییر جریان خواب را دارید بلکه می‌توانید از شروع آن خواب نیز جلوگیری کنید. این تکنیک به شما کمک می‌‌کند تا توانایی یادگیری خود را در زمان خواب دیدن نیز افزایش دهید.

لازم نیست حتما خواب باشید تا خواب ببینید

شما می‌توانید حتی روی میز کارتان، در ماشین و حتی در حال تماشای بازی فوتبال فرزندانتان، خواب ببینید. رویا دیدن در حال بیداری امکان‌پذیر و نسبتا آسان است و برای این کار فقط باید قوه تخیل خود را فعال کنید.

اولین مرحله این است که در مورد یکی از خواب‌هایی که بتازگی دیده‌اید، فکر کنید. یک محل کاملا آرام را انتخاب کنید و بر رویایی که قبلا دیده بودید متمرکز شوید و اجازه دهید خودش جلو رود و دوباره نیرو بگیرد.

خواب‌دیدن در حال بیداری می‌تواند یک روش تمدد اعصاب باشد و حتی به ذهن شما کمک کند تا بتوانید معماهای خواب‌های خود را دریابید. از سوی دیگر این کاربه ارتباط شفاف‌تر بین بخش‌های ناهوشیار و بخش‌های هوشیار ذهن کمک می‌کند.

به هر حال هر چه بیشتردر مورد خواب مطالعه و تحقیق کنید، از خواب‌های آشفته نگران نمی‌شوید و دل به رویاهای غیرواقعی هم نخواهید بست.

منبع:http://khoondaniha.blogsky.com/post4

علم درباره خواب و رویا دیدن چه می‌گوید؟

همشهری سرنخ: درست است که این روزها علم و تکنولوژی پیشرفت بسیاری کرده و می توان به پاسخ بسیاری از سوالات رسید اما هنوز خیلی از سوالات وجود دارند که دانشمندان نتوانسته اند پاسخ درستی برای آنها بیابند. یکی از مهمترین این سوالات، سوالات مربوط به عالم خواب است که بشر با تمام کنجکاوی اش نتوانسته است به پاسخ درستی درباره آن برسد. هنوز هم وقتی از محققان خواب درباره این مقوله می پرسیم، به جز گفتن مسائل کلی، نمی توانند به شکلی قانع کننده وارد جزییات شوند. حتی درباره تعبیر خواب هم جز در مقوله روانکاوانه روح انسان صحبت نمی کنند.

دکتر میرفرهاد قلعه بندی - دانشیار روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران و مدیر گروه انستیتو روانپزشکی - یکی از کسانی است که سال هاست در زمینه طب خواب فعالیت کرده و یکی از بهترین متخصصان این زمینه به حساب می آید که اطلاعات خوبی در این باره دارد.

قبل از هر سوالی برویم به سراغ تعریف «خواب». خواب از نظر روانشناسی چیست؟

- همانطور که در تعریف های رایج و معمولی آمده است، زمانی که سطح هوشیاری انسان تغییر پیدا می کند، فرد به خواب می رود.

یعنی در زمان خواب، هوشیاری به شکل کامل از دست می رود؟

- نه، منظورم این نیست کهس طح هوشیاری کلا از بین برود، چون آن موقع شخص به کما می رود. آدم ها زمانی که به خواب می روند، تا حدودی با کمبود هوشیاری روبرو می شوند.

زمانی که آدم ها می خوابند، مغزشان از کار می افتد؟

- قبلا اینطور فکر می کردند. اینکه بعد از خوابیدن، مغز آدم از کار می افتد و به خواب فرو می رود اما ماجرا به این شکل نیست. دانشمندان فعالیت های زیادی کرده اند و مشخص شده رابطه مغز و خواب به این شکل نیست. در واقع، در زمان خواب، بخش هایی از مغز به خواب می رود اما قسمت عمده ای از این ارگان بیدار است و حتی فعالیتش نسبت به زمانی که بیدار است افزایش پیدا می کند.

چه دلیلی دارد که آدم حتما بخوابد؟

- در گذشته بسیاری از دانشمندان فکر می کردند که خواب یک زمان اضافه است و آدم ها با خوابیدن نه تنها چیزی به دست نمی آورند که حتی زمان را هم بطور کل از دست می دهند. ما هم ممکن است بارها با خودمان گفته باشیم کاش خواب نبود و می توانستیم در این 8 یا 9 ساعت که برای خواب وقت می گذاریم بیدار باشیم و به کارهایمان برسیم اما بهتر است نگاهمان را نسبت به اینکه خواب یک فرایند اضافی است و اگر حذف شود بهتر است کاملا عوض کنیم. در حال حاضر دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که خواب نه تنها اضافی نیست بلکه حیاتی، واجب و ضروری است.

برای اینکه متوجه شوید خواب چقدر مهم است برایتان از یک آزمایش صحبت می کنم. در یک بررسی دانشمندان در محیط آزمایشگاه، موش های صحرایی را به مدت دو هفته از خواب محروم کردند. بعد از مدتی تمام آنها مردند. در آزمایش بعدی، محققان به شکل دیگری موش ها را از خواب محروم کردند به این شکل که وقتی موش مورد نظر می خوابید و به مرحله خواب عمیق (مرحله رویا) نزدیک می شد، او را بیدار می کردند و این اتفاق هر بار تکرار می شد.

در این آزمایش جدید، موش ها بعد از گذشت 4 تا 6 هفته مردند. بعد از این آزمایش، دانشمندان به این نتیجه رسیدند که خواب نه تنها یک سیکل اضافی نیست که برای جسم و روان موجودات از ضروریات است و یکی از پایه های اصلی سلامت به حساب می آید.

شما راجع به مرحله رویا صحبت کردید، چه زمانی در خواب، انسان به مرحله خواب دیدن و رویا دیدن می رسد؟

- سیکل خواب دو مرحله عمده دارد. یکی مرحله (rem / حرکت سریع جسمی) و دیگری مرحله (nrem / بدون حرکت سریع جسمی). در مرحله اول که رم نام دارد مغز بسیار فعال است و در حالی که ماهیچه های بدن در حال استراحت هستند، چشم ها به سرعت به چپ و راست حرکت می کنند.

مرحله دوم «نان رم» نام دارد که دارای چند مرحله است، خواب خیلی سطحی، خواب سطحی، خواب عمیق. بعد از خواب عمیق، نوبت به رویا و خواب دیدن می رسد. تمام سیکل ها و انواع خواب که برایتان نام بردم، بین 90 تا 120 دقیقه اتفاق می افتد و بعد از آن است که دوباره همین سیکل تا زمانی که می خوابیم ادامه پیدا می کند.

رویا در واقع همان «خواب دیدن» است؟

- بله، منظور از رویا همان خواب دیدن است. این مسئله از آغاز تاریخ، توجه تمام آدمیان را به خودش جلب کرده است. فلاسفه، روحانیون، هنرمندان و خیلی های دیگر در برهه های تاریخی زیادی به آن پرداخته اند.

می شود به خواب دیدن استناد کرد و آن را به واقعیت هایی که در عالم واقع رخ می دهد، نسبت داد؟

- از نظر پزشکی و علمی، معمولا برای خواب به نظریه فروید مراجعه می شود. چیزی که ما در آدم ها با آن روبرو می شویم، خودآگاهشان است که قسمت ناچیزی از دنیای آدم ها را تشکیل می دهد و به قول فروید، شخصیت انسان کوه یخی است که قسمت خودآگاه، تنها نوک آن به حساب می آید و بقیه اش ناخودآگاه است. قسمت عمده ای از ناخودآگاه، در خواب هوشیار می شود. به همین دلیل است که روانشناس ها وقتی می خواهند ریشه یک بیماری یا رفتار را پیدا کنند به بررسی آن کوه یخ که زیر آب است می پردازند. یکی از بهترین راه ها برای شکافتن کوه یخ، بررسی خواب های آدم هاست.

در جواب سوال شما نمی توان گفت خواب ها با واقعیت ارتباط دارند یا نه، باید اینطور بگوییم که معمولا خواب ها ناخودآگاه ما را به تصویر می کشند و گاهی اوقات، مضمون خواب های ما با اتفاقاتی که در روز برایمان رخ می دهد متفاوت است. مثلا وقتی به قول معروف حالمان خوب است و روزمان خوب می گذرد، شب خواب ناگواری نمی بینیم اما گاهی وقت ها که اعصاب مان سر مسئله ای به هم می ریزد، با خواب های بد، تلخ، ترسناک و گاهی عجیب روبرو می شویم.

خواب دیدن چه کمک دیگری به زندگی انسان ها می کند؟

- با بررسی خواب ها، می توان برای حل مشکلات روحی اشخاص اقدام کرد، از همین جهت، خواب بسیار مهم است. با اینکه دانش ما درباره خواب دیدن بسیار ناچیز است اما همین دانش ناچیز هم می تواند به بهبود شرایط روحی و روانی انسان ها کمک کند.

تعبیر خواب از لحاظ دنیای پزشکی واقعیت دارد؟

- خیر، تعبیر خواب زمینه علمی ندارد و پزشکان هم به همین دلیل در این زمینه نظری نداده اند. در حوزه علمی از خواب در همین حد استفاده می شود که متخصصان روانشناس و روانپزشک، برای بررسی شخصیت و مشکلات روحی انسان ها استفاده می کنند. غیر از این، در حوزه علمی نمی توان به خواب استناد کرد.