پژوهشگران علوم پزشکی در دانشگاه کالیفرنیای سانفرانسیسکو می گویند بر اساس نتایج تحقیقات جدید، از دست رفتن توده مغز در افرادی که علاوه بر مصرف مشروبات الکلی سیگار نیز می کشند، نسبت به افرادی که فقط به مشروبات الکلی معتادند، بیشتر و سریعتر رخ می دهد.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، پزشکان در یک مطالعه جدید هشدار دادند که استعمال دخانیات و مصرف الکل باعث تحلیل رفتن و پیری زودرس مغز میشود.
این پزشکان تاکید کردند: سیگار و الکل بویژه وقتی با هم استفاده میشوند، مشکلات جدی را برای حافظه، توانایی مغز در تجزیه و تحلیل مسائل و نیز برای فرآیند اندیشیدن در مغز مصرف‌کنندگان ایجاد میکند.
در این بررسی آمده است مشکل پیری زودرس مغز با گذشت زمان در مصرف‌کنندگان این دو ماده مضر وخیم‌تر میشود.
همچنین از آنجائی که بسیاری از مصرف‌کنندگان مواد الکلی، سیگار هم میکشند نمی‌توان به راحتی اثرات مخرب و جداگانه سیگار بر عملکرد شناختی و ادراکی مغز را مشخص کرد.
پزشکان دانشگاه «ییل»، شرکت‌کنندگان در این مطالعه را به چهار گروه تقسیم کردند که تعدادی از آنان سیگار مصرف نمی‌کردند، گروهی دیگر به دنبال درمان استعمال الکل بودند و تعدادی دیگر هم سیگار می‌کشیدند و پس از آن توانایی ذهنی این افراد در زمینه‌های مختلف و تست‌های گوناگون ذهنی بررسی شد.
نتایج این مطالعه تایید کرد که استعمال سیگار و مواد الکلی در زوال سریع عملکرد شناختی مغز موثر است.
بر اساس نتایج این تحقیق استعمال سیگار در کنار مصرف مشروبات الکلی باعث کاهش ماده خاکستری مغز شده و موجب تضعیف شناخت فرد می شود.
بررسی های صورت گرفته نشان می دهد که مصرف قلیان تاثیرات مضری بر اعضای حیاتی بدن مخصوصا ریه ها و قلب دارد. سرطان ریه، سرطان مری، بیماری انسدادی ریوی مزمن، آمفیزم، پایین بودن وزن هنگام تولد نوزاد، افزایش حملات آسم و ذاتالریه برخی از خطرات مربوط به کشیدن قلیان هستند.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، میزان و عمق د م در حرکت دادن آب قلیان بسیار مهم است و قلیان با وجود اینکه کمتر مصرف می شود، اما حجم دودی که از طریق آن وارد بدن می شود، ۱۰ تا ۲۰ برابر دود ناشی از مصرف سیگار است.
سایر خطراتی که در کشیدن سیگار مشاهده نمی شود، ولی در کشیدن قلیان وجود دارد، بیماریهای عفونی مثل هپاتیت ب (در اثر استفاده مشترک از شیلنگ قلیان) و افزودن الکل یا داروهای روانگردان به تنباکوی قلیان است.
دود تنباکو حتی بعد از اینکه از آب رد میشود هنوز حاوی سطح بالایی از ترکیبات سمی مثل مونوکسیدکربن، قلزات سنگین و موادشیمیایی سرطانزا است.
تحقیقات همچنین نشان داده است که پس از ۴۵ دقیقه استفاده از دود قلیان، مونوکسید کربن، نیکوتین پلاسما و ضربان قلب به شدت بالا میرود.
همچنین محققین می گویند استفاده از قلیان در کنار سرطان ریه با افزایش احتمال ابتلا به سرطان دهان و مثانه نیز همراه است.
یک تحقیق نشان داده است که کشیدن قلیان خطر ابتلا به سل ریوی را افزایش میدهد.
مخصوصاً کودکان در مقابل تاثیرات مضر قلیان آسیبپذیر هستند. اگر در محلی باشند که در آن قلیان کشیده میشود، احتمال ایجاد عفونتهای ریوی، آسم و سندرم مرگ ناگهانی کودک در آنها افزایش مییابد.
متأسفانه به اکثر تنباکوهایی که در سال های اخیر به بازار آمده اسانسهایی اضافه می شود که این اسانس ها علاوه بر تحریک دستگاه تنفس موجب حساسیت و آلرژی می گردد، بنابراین علاوه بر بیماریهای ذکر شده، رینیت آلرژیک و سرفههای مزمن همراه با خلط را برای فرد به همراه دارد.
این تصور، تصوری کاملاً غلط است که اگر دود قلیان وارد ریه نشود و فقط از راه دهان خارج شود، آسیبی به ریهها نمی رساند، چون دود از طریق مخاط دهان و حنجره جذب بدن گشته و آثار سوء خود را می گذارد.
حتی در هوایی که دود قلیان آزاد می شود، افرادی که قلیان نمی کشند و در معرض دود قرار گرفته اند، در طولانی مدت دچار عوارض آن خواهند شد.
اگر فویل آلومینیومی که در قلیان استفاده میشود کیفیت خوبی نداشته باشد، با زغال در حال سوختن واکنش داده و مواد سرطانزایی تولید میکند که خواه ناخواه موجب سرطان میشود.
افرادی که قلیان میکشند باید از این واقعیت مطلع باشند که دود قلیان چون از آب رد میشود و مرطوب است مدت زمان بیشتری در ریهها میماند. برخی میکروبها، عمدتاً باکتریهایی که موجب سل میشوند، در لوله قلیان وجود دارند.
میزان دیاکسیدکربن که از طریق قلیان استنشاق میشود در مقایسه با سیگار بسیار بالا است و این مسئله باعث میشود که کشیدن یک قلیان برابر با ۷ تا ۱۰ سیگار باشد.
تحقیقات ثابت کرده است که مصرف قلیان میتواند میزان اسپرم را در مردان کاهش دهد.
کشیدن قلیان میتواند تحرک و طول عمر اسپرم را کاهش داده و موجب تغییرات ژنتیکی شود که بر بچه تاثیر میگذارد. از آنجا که قلیان حاوی فلزات سنگینی چون آرسنیک، کروم، سرب و کبالت است، اینها موجب کاهش تولید اسپرم میشوند.
- کشیدن قلیان و سیگار چه تاثیراتی بر زنان باردار و جنین دارد ؟
از آنجا که لوله قلیان حاوی میکروارگانیسمهای عفونی زیادی است و زنان باردار سیستم ایمنی ضعیفی دارند، احتمال گرفتن بیماری بیشتر خواهد بود.
قلیان هم مانند سیگار میتواند احتمال زایمان پیش از موعد، و حتی مرده به دنیا آمدن نوزاد و سایر مشکلات را افزایش دهد. همچنین میتواند بر رشد جنین نیز تاثیر منفی داشته باشد.
دود قلیان غلظت اکسیژن را در بدن مادر کاهش داده و نهایتاً موجب تنگی نفس جنین شده و او را به سمت مرگ می کشاند.
بیشترین تاثیر سوءمصرف سیگار بر روی جنین، در سه ماهه دوم و سوم بارداری است، زیرا در این زمان اندام های جنین به تدریج تشکیل می شوند و در صورت استعمال سیگار، رشد اندام ها مختل و جنین با عقب ماندگی مواجه می شود.
استعمال سیگار حتی پیش از بارداری هم مضر است و بر تخمک های زن تاثیر منفی دارد و قدرت باروری آن ها را کاهش دهد.
استعمال سیگار موجب می شود تا هنگام زایمان، جنین با استرس مواجه شود و با آغاز درد زایمان، ضربان قلب جنین کاهش یابد و نتواند انقباضات رحم را تحمل کند. به این ترتیب زایمان با مشکل مواجه شده و نوزاد باید به روش سزارین متولد شود.
استعمال سیگار توسط اطرافیان مادر باردار هم اثراتی سوئی بر جنین دارد و تنفس دود ناشی از سیگار اطرافیان نیز بسیار خطرناک است.
دود قلیان نیز برای جنین بسیار مضر است و به دلیل این که پیش از استعمال با بخار آب مخلوط می شود، بسیار خطرناک تر از دود سیگار است.
- مصرف سیگار و قلیان موجب پوکی استخوان می شود
مصرف سیگار و قلیان موجب اختلال در جذب کلسیم و ساخت استخوان، یائسگی زودرس، کاهش وزن و تخریب هورمون های جنسی می شود که به تسریع پوکی استخوان می انجامد. مصرف الکل نیز با کم کردن فعالیت سلول های سازنده استخوان موجب پوکی استخوان می شود.
- مصرف دخانیات بهبود زخم را به تاخیر می اندازد
در سیستم گوارشی و در بیمارانی که مبتلا به سوء هاضمه هستند می توان گفت مصرف دخانیات، به صورت استنشاقی یا طرق دیگر، در ایجاد زخم های گوارشی، تشدید برگشت اسید معده به مری و ایجاد سرطان های دستگاه گوارش موثر است .
همچنین در بیمارانی که دچار زخم های سیستم گوارشی هستند، مصرف دخانیات بهبود زخم را به تاخیر می اندازد و پاسخ به درمان را کند می کند.
به بیمارانی که از سوء هاضمه رنج می برند توصیه اکید می شود، حتما برای افزایش تاثیر درمان و کاهش عود بیماری، به طور جدی مصرف مواد دخانی را ترک کنند.
اداره مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد در گزارشی گفته است که در سراسر جهان، نهادهای دولتی می‌کوشند با افزایش روزافزون در نوع و میزان مصرف مواد مخدر موسوم به “نشئه آورهای قانونی” مقابله کنند.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از بی بی سی، در حالیکه مصرف مواد مخدر “سنتی” مانند هروئین و کوکائین در سطح جهان کمابیش ثابت باقی مانده، گسترش دسترسی به اینترنت و رواج خرید اینترنتی باعث شده است که استفاده از مواد روان گردان مصنوعی به سرعت افزایش یابد.
اگرچه این مواد در اکثر کشورهای جهان قانونی است اما مصرف آنها میتواند عواقب مرگباری داشته باشد.
گزارش سازمان ملل می‌افزاید که “نشئه آورهای قانونی” آزادانه در معرض فروش قرار می‌گیرد و از جمله، می‌توان آن را از طریق اینترنت خریداری کرد.
با اینهمه، برخی از این مواد به مراتب خطرناک‌تر از مواد مخدر سنتی است.
نام‌هایی که بر این مواد گذاشته میشود، مانند “ادویه” “پودر حمام” و “میو میو” باعث میشود تا جوانان خطرات استفاده از آنها را دست کم بگیرند و تصور کنند که سرگرمی نسبتا امنی را یافته‌اند.
مشکل دیگری که در این زمینه وجود دارد، روند سریع و نگران‌کننده ساخت و عرضه انواع جدیدی از اینگونه مواد است.
در همانحال، این واقعیت که قوانین لازم برای نظارت و جلوگیری از مصرف این مواد با سرعت لازم به تصویب نمی‌رسد، زمینه مساعدی را برای سوء استفاده سوداگران فراهم آورده است.
اداره مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد به خصوص تاکید دارد که بخش عمده‌ای از این مواد در کشورهای آسیایی تولید شده و از طریق عرضه اینترنتی، در کشورهای مختلف به فروش می‌رسد.
آمریکا بزرگترین بازار مصرفی این مواد در جهان است و به نظر می‌رسد که جوانان آمریکایی تا دو برابر بیش از جوانان در کشورهای اتحادیه اروپا خریدار آنها هستند.
در میان کشورهای اروپایی هم این مواد در بریتانیا مصرف‌کنندگان بیشتری دارد و حدود هفتصد هزار جوان بریتانیایی بین سنین پانزده تا بیست و چهار سال دست کم یکبار مصرف کننده “نشئه آورهای قانونی” بوده‌اند.
اوایل سال جاری، مرکز اروپایی نظارت بر مواد مخدر و اعتیاد گزارش کرد که در سال گذشته میلادی، هفتاد و سه نوع ماده جدید را شناسایی کرده است در حالیکه این رقم برای سال ٢٠١١ از ۴٩ ماده بیشتر نبود
تریاک ماده اى صمغ مانند است که از تخمدان گل گیاه خشخاش به دست مى آید و معمولاً به صورت تکه ها یا گرد قهوه اى تیره عرضه مى شود و معمولاً تدخین یا خورده مى شود. هروئین به صورت گردى سفید یا مایل به خرمایى ارائه مى شود.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، دارو هاى شبه افیونى با استفاده پزشکى به اشکال گوناگون، قرص، کپسول، شربت، محلول و شیاف وجود دارند.
پزشکان و دندانپزشکان شبه افیونى ها را براى تسکین دادن درد هاى حاد یا مزمن ناشى از بیمارى ، جراحى یا جراحت ها تجویز مى کنند. دارو هاى شبه افیونى همچنین براى تخفیف دادن سرفه متوسط تا شدید و اسهال نیز به کار مى روند. شبه افیونى هایى مانند متادون و بوپرونورفین براى معالجه اعتیاد به شبه افیونى هاى دیگر مانند هروئین کاربرد دارند.
افراد همچنین براى نشئه شدن و ایجاد سرخوشى به سوءمصرف شبه افیونى ها مى پردازند. گرچه در این مورد معمولاً توجه به دارو هاى غیرقانونى مثل هروئین معطوف مى شود، اما برخى از دارو هاى شبه افیونى قانونى تجویز شده توسط پزشکان کدئین، هیدرو مورفون، اکسى کدون، مرفین و… نیز مورد سوءمصرف قرار مى گیرند.
یک علامت هشدار دهنده در این مورد تجدید مکرر نسخه این دارو ها است. افرادى که این داد ه ها را مورد سوءمصرف قرار مى دهند ممکن است به پزشکان مختلف مراجعه کنند و از هر یک از آنها نسخه این دارو ها را بگیرند. این دارو ها همچنین از دارو خانه ها نیز دزدیده شده و در خیابان به فروش مى رسند، خود شاغلان حرف پزشکى هم که به این دارو ها دسترسى دارند در خطر سوءمصرف این دارو ها قرار دارند و ممکن است به آنها وابسته شوند.
• شبه افیونى ها چه احساسى در مصرف کننده ایجاد مى کنند
نحوه اثر مواد شبه افیونى به چند عامل بستگى دارد:
- مقدار مصرف
- توالى بین موارد مصرف و مدت کلى مصرف
- شیوه مصرف، خوراکى یا تزریقى
- خلق و خوى، انتظارات و محیط زندگى
- سن فرد مصرف کننده
- وجود بیمارى جسمى یا روانى قبلى
- مصرف الکل و سایر داروها اعم از دارو هاى تجویز شده توسط پزشک، دارو هاى بدون نیاز به نسخه، دارو هاى گیاهى و داروهاى غیرقانونى.
مقادیر کم مواد شبه افیونى احساس درد و پاسخ عاطفى به درد را مهار مى کند. این مواد همچنین نشئگى و خواب آلودگى، آرمیدگى عضلانى، اشکال در تمرکز، تنگ شدن مردمک ها، اندکى کاهش یافتن در سرعت تنفس، تهوع، استفراغ، بى اشتهایى و تعریق به وجود مى آورند. با مقادیر بالاتر مصرف این مواد این اثرات شدیدتر مى شوند و مدت بیشترى به طول مى انجامد.
سرعت و شدت اثرات مواد شبه افیونى بستگى به چگونگى مصرف دارو دارد. هنگامى که این مواد به طور خوراکى مصرف مى شوند، این اثرات به تدریج ظاهر مى شوند و معمولاً پس از ده تا بیست دقیقه احساس مى شود هنگامى این مواد به صورت تزریق داخل وریدى مصرف مى شوند، اثرات با بیشترین شدت و در طول یک دقیقه احساس مى شوند.
• این احساسات چه مدت به طول مى انجامد
هنگامى که شبه افیونى ها براى تخفیف دادن درد خورده مى شوند، طول مدت اثر آنها تا حدى بر حسب نوع مصرف شده متفاوت است، گرچه به طور کلى یک دوز واحد بسیارى از این مواد مى تواند براى چهار تا پنج ساعت درد را تسکین دهد.
• آیا مواد شبه افیونى خطرناکند
بله، شبه افیونى ها در صورتى که بدون نظارت پزشک مصرف شوند خطرناکند.
همه مواد شبه افیونى به خصوص هروئین هنگامى در مقادیر زیاد مصرف شوند یا هنگامى به همراه سایر دارو هاى مهار کننده مغز مانند الکل یا دارو هاى بنزودیا زپینى مانند دیازپام مصرف شوند ممکن است باعث مرگ فرد شوند. علت این است که مواد شبه افیونى فعالیت بخشى از مغز که عهده دار کنترل کردن تنفس است را مهار مى کنند و در مقادیر زیاد ممکن است باعث قطع تنفس و مرگ شوند. علائم مسمومیت با مقادیر زیاد این مواد شامل کندشدن تنفس، کبودى پوست و بالاخره اغما است. مرگ معمولاً به علت قطع تنفس رخ مى دهد.
این افراد را اگر به موقع به بیمارستان رسانند، مى توان با دارو هایى مانند نالوکسان که اثرات مواد شبه افیونى از جمله اثرات آنها در مهار کردن تنفس را برطرف مى کنند، معالجه کرد.افرادى که به دنبال اثرات نشئه زاى مواد شبه افیونى هستند، ممکن است با توجه به بى اثر شدن تدریجى این مواد براى رسیدن به حالت نشئگى مداوماً مقدار مصرف خود را افزایش دهند. با افزایش میزان مصرف، فرد در معرض خطر مسمومیت و اوردوز شدن (Overdose) قرار مى گیرد.
اگر افرادى که به علت مصرف دراز مدت دچار تحمل نسبت به این مواد شده اند، مدتى مصرف این مواد را قطع کنند و سپس همان مقدارى که پیش از قطع مصرف مى کرده اند، را دوباره آغاز کنند، خطر مسمومیت اوردوز شدن زیاد است.برخى افراد براى افزایش شدت اثر نشئه آور مواد شبه افیونى را تزریق مى کنند. تزریق این مواد در موارد غیر پزشکى خطر بالاى سرایت عفونت و بیمارى ها به علت سرنگ هاى آلوده، استفاده مشترک از سرنگ و ناخالصى هاى موجود در مواد را ایجاد مى کند.
میزان شیوع ایدز و هپاتیت به خصوص در میان مصرف کنندگان تزریقى این مواد بالا است. مواد مخدر خیابانى تقریباً هیچ گاه خالص نیستند و قرص ها و کپسول هاى دارویى، هنگامى که براى تزریق رقیق مى شوند، حاوى موادى هستند که مى توانند به طور دائم به ورید ها یا اندام صدمه بزنند، استفاده از شبه افیونى هاى کوتاه اثر مانند هروئین حین باردارى مى تواند باعث زایمان زودرس، وزن کم هنگام زایمان، بروز علائم ترک در نوزاد و مرگ نوزاد شود. زنان باردارى که به شبه افیونى ها معتادند با متادون، یک شبه افیونى طولانى اثر، مورد درمان قرار مى گیرند تا از به وجود آمدن علائم ترک جلوگیرى شود.
• آیا شبه افیونى ها اعتیاد آورند
شبه افیونى ها مى توانند اعتیاد ایجاد کنند. هنگامى که مواد شبه افیونى به طور گاهگاهى تحت نظارت پزشک مصرف شوند، خطر اعتیاد ناچیز است اما افرادى که به طور منظم به خاطر اثرات لذت بخش این مواد را مورد مصرف قرار مى دهند، به زودى نسبت به این اثرات دچار تحمل (To Lerance) مى شوند (به این معنا که با همان مقدار قبلى مصرفشان نشئه نمى شوند) این افراد براى رسیدن به همان شدت اثر مجبورند مقدار بیشترى از دارو را مصرف کنند. مصرف مزمن یا سوءمصرف شبه افیونى ها مى تواند به وابستگى جسمى و روانى منجر شود.
افراد هنگامى «وابستگى روانى» به یک دارو یا ماده پیدا مى کنند که آن ماده یا دارو به محور افکار، احساسات و فعالیت هاى آنها بدل مى شود به طورى که نیاز به مصرف آن دارو به صورت یک اجبار یا میل شدید در مى آید.
در «وابستگى جسمى»، بدن به حضور دارو عادت مى کند و در صورت کاهش یا قطع مصرف دارو علائم ترک بروز مى کند.
فردى که وابستگى جسمى دارو به شبه افیونى ها دارد حدود شش تا ۱۲ ساعت پس از آخرین مصرف یک شبه افیونى کوتاه اثر مانند هروئین و یک تا سه روز پس از آخرین مصرف یک شبه افیونى طولانى اثر مانند متادون دچار علائم ترک خواهد شد. علائم ترک در شبه افیونى هاى کوتاه اثر شدید است و به سرعت به سراغ فرد مى آید، در شبه افیونى هاى طولانى اثر این علائم تدریجى تر بروز مى کند و شدت کمترى هم دارد.
علائم ترک شامل ناآرامى، خمیازه کشیدن، اشک ریزش، اسهال، درد هاى قولنجى شکم، دانه دانه شدن پوست و آبریزش بینى است. این علائم با میل شدید به دارو و جست وجو براى پیدا کردن آن است.
این علائم معمولاً پس از یک هفته فروکش مى کند، گرچه برخى علائم مانند اضطراب، بى خوابى و میل شدید براى ماده مخدر ممکن است براى مدتى طولانى ادامه پیدا کند.
علائم ترک مواد شبه افیونى، برخلاف علائم ترک الکل، ندرتاً حیات فرد را به خطر مى اندازد.
• اثرات درازمدت مصرف شبه افیونى ها چیست
مصرف دراز مدت شبه افیونى ها مى تواند باعث ناپایدارى خلقى، تنگ شدن مردمک ها (اختلال در دید شبانه)، یبوست، کاهش میل جنسى و بى نظمى هاى قاعدگى شود. اعتیاد به مواد شبه افیونى مى تواند به اثرات مخرب درازمدت اجتماعى، مالى و عاطفى منجر شود.